ایران بدون درختان بلوط زاگرس
تصور ایران بدون زاگرس یا زاگرس بدون بلوط ! کدام دهشتناک‌تر است؟
ادامه نوشته
بلوط‌ها در ایران چه می‌گویند؟
در ایران بلوط مهمترین و فراوانترین گونه‌ی درختی موجود در غرب کشور، به ویژه در منطقه زاگرس محسوب می‌شود. سلسه جبال زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. یونانی‌ها، از دیر باز، پشتکوه کنونی را که ایرانیان پاطاق می‌گویند، به نام زاگرس می‌نامیدند. این نام به مرور زمان به سرتاسر کوه‌هایی که در دنباله کوه‌های ارمنستان، از منتهی الیه شمال غربی ایران آغاز و سپس غرب و جنوب غرب ایران را طی می‌کند تعمیم داده شد. این کوه‌ها مانند قوس بزرگی سراسر غرب، جنوب غربی و جنوب ایران را فرا گرفته و در شمال تنگه هرمز به کوه‌های مرکزی و همچنین رشته کوه‌های بشاگرد می‌پیوندد. در مورد وسعت این منطقه (بسته به اینکه نقطه ابتدا و انتهای آن را چه محلی در نظر گرفته باشند) اختلافاتی بین محققین وجود دارد برخی، طول متوسط آن را حدود ۱۱۵۰ کیلومتر و عرض متوسط آنرا حدود ۷۵ کیلومتر تخمین زده اند که از جنوب پیرانشهر (واقع در آذربایجان غربی) با طول جغرافیایی ۴۵ درجه و عرض جغرافیایی۳۶ درجه شروع و در جنوب و جنوب شرقی (در حوالی میان جنگل در جنوب شیراز) با حد پایینی ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه طول جغرافیایی و ۲۹ درجه عرض جغرافیایی پایان می‌یابد (فتاحی۱۳۷۳). در صورتیکه رشته کوه‌های آذربایجان غربی را نیز متعلق به رشته کوه‌های زاگرس بدانیم طول تقریبی آن به حدود ۱۷۰۰ کیلومتر خواهد رسید. برای سهولت بررسی، منطقه زاگرس را بر اساس رویشگاه بلوط که گونه گیاهی اصلی در این ناحیه است، به دو ناحیه زاگرس شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌اند. ناحیه زاگرس شمالی رویشگاه خاص Quercus infectoria بوده و در برخی از مناطق با Q. brantii یا Q. libani و یا هر دو گونه در هم می‌آمیزد. این بخش از زاگرس، استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، قسمت‌های معینی از استان کرمانشاه و لرستان را در بر می‌گیرد. در مقابل، زاگرس جنوبی رویشگاه خاص گونه Q. brantii بوده و شامل استان‌های ایلام، خوزستان، کهکیلویه و بویر احمد، فارس، اصفهان و چهار محال بختیاری است. زاگرس شمالی دارای اقلیم نیمه مرطوب و خنک و زاگرس جنوبی گرم و خشک است .
بر اساس مطالعاتی که توسط رایت و سایر محققین صورت گرفته جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس حدود ۵۵۰۰ سال پیش تشکیل و به حالت کلیماکس رسیده‌است. جنگلی که در این ناحیه بوجود آمده یک جنگل شاخص خشک و نورپسندی است که بیشتر از درختان پست با تاج پهن تشکیل شده‌اند، ارتفاع این درختان بندرت به بیش از ۱۵-۱۰ متر می‌رسد. جنگل‌های بلوط زاگرس جنگلی کوهستانی و مقاوم به سرما است(شهسواری ۱۳۷۳).
در ایران بلوط مهمترین و فراوانترین گونه‌ی درختی موجود در غرب کشور، به ویژه در منطقه زاگرس محسوب می‌شود. سلسه جبال زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است. یونانی‌ها، از دیر باز، پشتکوه کنونی را که ایرانیان پاطاق می‌گویند، به نام زاگرس می‌نامیدند. این نام به مرور زمان به سرتاسر کوه‌هایی که در دنباله کوه‌های ارمنستان، از منتهی الیه شمال غربی ایران آغاز و سپس غرب و جنوب غرب ایران را طی می‌کند تعمیم داده شد. این کوه‌ها مانند قوس بزرگی سراسر غرب، جنوب غربی و جنوب ایران را فرا گرفته و در شمال تنگه هرمز به کوه‌های مرکزی و همچنین رشته کوه‌های بشاگرد می‌پیوندد. در مورد وسعت این منطقه (بسته به اینکه نقطه ابتدا و انتهای آن را چه محلی در نظر گرفته باشند) اختلافاتی بین محققین وجود دارد برخی، طول متوسط آن را حدود ۱۱۵۰ کیلومتر و عرض متوسط آنرا حدود ۷۵ کیلومتر تخمین زده اند که از جنوب پیرانشهر (واقع در آذربایجان غربی) با طول جغرافیایی ۴۵ درجه و عرض جغرافیایی۳۶ درجه شروع و در جنوب و جنوب شرقی (در حوالی میان جنگل در جنوب شیراز) با حد پایینی ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه طول جغرافیایی و ۲۹ درجه عرض جغرافیایی پایان می‌یابد (فتاحی۱۳۷۳). در صورتیکه رشته کوه‌های آذربایجان غربی را نیز متعلق به رشته کوه‌های زاگرس بدانیم طول تقریبی آن به حدود ۱۷۰۰ کیلومتر خواهد رسید. برای سهولت بررسی، منطقه زاگرس را بر اساس رویشگاه بلوط که گونه گیاهی اصلی در این ناحیه است، به دو ناحیه زاگرس شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌اند. ناحیه زاگرس شمالی رویشگاه خاص Quercus infectoria بوده و در برخی از مناطق با Q. brantii یا Q. libani و یا هر دو گونه در هم می‌آمیزد. این بخش از زاگرس، استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، قسمت‌های معینی از استان کرمانشاه و لرستان را در بر می‌گیرد. در مقابل، زاگرس جنوبی رویشگاه خاص گونه Q. brantii بوده و شامل استان‌های ایلام، خوزستان، کهکیلویه و بویر احمد، فارس، اصفهان و چهار محال بختیاری است. زاگرس شمالی دارای اقلیم نیمه مرطوب و خنک و زاگرس جنوبی گرم و خشک است .
بر اساس مطالعاتی که توسط رایت و سایر محققین صورت گرفته جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس حدود ۵۵۰۰ سال پیش تشکیل و به حالت کلیماکس رسیده‌است. جنگلی که در این ناحیه بوجود آمده یک جنگل شاخص خشک و نورپسندی است که بیشتر از درختان پست با تاج پهن تشکیل شده‌اند، ارتفاع این درختان بندرت به بیش از ۱۵-۱۰ متر می‌رسد. جنگل‌های بلوط زاگرس جنگلی کوهستانی و مقاوم به سرما است(شهسواری ۱۳۷۳).
+ نوشته شده در سه شنبه دهم آبان ۱۳۹۰ ساعت ۹:۸ ق.ظ توسط وحید
|
نویسنده وبلاگ وحید کاظمی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری می باشد.این وبلاگ در زمینه های مهندسی منابع طبیعی- کشاورزی-سنجش از دور و سایرعلوم مرتبط مطلب خواهد نوشت .لذا از بازدیدکنندگان گرامی دعوت می شود جهت غنی تر شدن این وبلاگ با نظرات ارزنده خودما را همراهی نمایند.گرفتن مطلب از این وبلاگ باذکر منبع مجاز است. با تشکر