آب و آبخیزداری
آبخيز چيست؟ آبخيز پهنه اي از زمين سراشيب است كه تمام روان آب ناشي از بارش وارده بر روي آن را يك رودخانه، آبرو، درياچه و يا يك آب انباشت دريافت مي نمايد به عبارت ديگر محدوده اي توپوگرافي است كه از طريق يك شبكه رودخانه زهكشي مي شود. در تعريف فوق بيشتر بر خصوصيت فيزيكي حوضه آبخيز تاكيد شده است، هرچند در تعاريف جديد مفاهيم گسترده تري را نيز دخالت مي دهند بطوري كه يك آبخيز را كه معمولا يك واحد هيدرولوژيك محسوب مي شود به عنوان يك واحد فيزيكي-بيولوژيكي مي دانند و در بسياري از موارد نيز به عنوان واحدي اجتماعي- اقتصادي و حتي سياسي براي برنامه ريزي و اداره منابع طبيعي محسوب مي شود.
تعریف آبخيزداري؟ آبخيزداري، مدیریت و استفادة صحيح از اراضي حوضه آبخيز طبق برنامه هاي از قبل طرح ريزي شده مشتمل بر مهار فرسايش و تنظيم جريان هاي سيلابي و رسوب گذاري و اصلاح پوشش نباتي و غيره مي باشد. به عبارت دیگر آبخیز داری مدیریت علمی حوضه آبخیز است که ضمن توجه به مسایل اقتصادی و اجتماعی و حفظ منابع آب و خاک در حوضه های آبخیز از علوم و تجربیات مختلف بهره گیری می کند، بدون آنکه نقش مردم از نظر دور بماند .
آبخيزداري و حفاظت خاك:
نگرش جامع گرا و نظام مند آبخيزداري در بعد وسيع آن با رويكرد به تمامي جنبه‌ها مي‌تواند به تعادل در امر توسعه و رشد در يك جامعه بيانجامد چرا كه در تعريف‌كلي آبخيزداري مي‌توان همه جنبه‌هاي زيست بوم كره زمين را تبيين نمود.
در حال حاضر اكثر حوضه‌هاي آبخيز كشورمان به انحاء مختلف دچار تخريب و فرسايش است به طوری که طی سه دهه اخیر فرسایش آبی روندی به شدت افزایشی داشته و تقریبا 3 تا 3.5 برابر شده است. گفتنی است میزان فرسایش در سال 1350 در 125 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز کشور حدود یک میلیارد تن برآورد شده است. این رقم 10 سال بعد یعنی سال 1360 بر مبنای نقشه وضع موجود فرسایش خاک در ایران که توسط فائو، یونپ و یونسکو تهیه گردید معادل 1.5 میلیارد تن بوده است. بر اساس نتایج حاصل از اندازه گیری رسوب 20 ساله مربوط به 120 ایستگاه رسوب سنجی در 24 حوضه آبخیز کشور و تعمیم آن به کل کشور در سال 1373 مقدار آن 3.125 میلیارد تن برآورد شده است[1]. 
از طرف دیگر بنا به پیش بینی سازمان ملل متحد تا سال 2025 میلادی نام ایران در سیاهه ی کشور هایی که دچار کمبود آب می شوند، قرار می گیرد. به این ترتیب علاوه بر بحران افزایش جمعیت، میزان تخلیه غیر مجاز بوسیله چاههای عمیق که توازن و تعادل آب های زیر زمینی را بر هم زده است[2] باید عمیقا مورد توجه دست اندرکاران و برنامه ریزان مربوطه قرار گیرد. این واقعیت باید تعیین شود که نرخ مجاز برداشت از منابع آب را استعداد طبیعی منطقه در تغذیه آبخوان تعیین می کند و نه نیاز بشر به آب.
از این رو، اجراي پروژه‌هاي وسيع آبخيزداري و حفاظت‌خاك از مهمترين اقداماتي است كه مي‌تواند ضمن كاهش خسارت سيل و فرسایش، تغذیه آبخوان ها[3] و توليد موادغذايي را برای سال‌هاي آينده تضمين نمايد. اما به لحاظ گستردگي زياد اين برنامه‌ها، فعاليت سازمان‌هاي دولتي بايد روي آموزش آبخيز نشينان و جلب مشاركت‌آنها در انجام اين گونه برنامه‌ها باشد. بنابراين جهت حفظ و احياء آبخيزها در ايران، باید تشكلهاي مشاركتي عشايري و روستايي براي ساكنين آبخيزها پيشنهاد شود و در راستاي رهيافت مشاركتي نيروي عظيم آنان در حفظ و احياء آبخيزها به كار گرفته شود.
نویسنده وبلاگ وحید کاظمی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری می باشد.این وبلاگ در زمینه های مهندسی منابع طبیعی- کشاورزی-سنجش از دور و سایرعلوم مرتبط مطلب خواهد نوشت .لذا از بازدیدکنندگان گرامی دعوت می شود جهت غنی تر شدن این وبلاگ با نظرات ارزنده خودما را همراهی نمایند.گرفتن مطلب از این وبلاگ باذکر منبع مجاز است. با تشکر