اساطیرونمادهای نوروز

 زکوی یار می آید نسیم باد نوروزی .......... ازاین باد ار مدد خواهی چراغ دل بر افروزی

کم کم به نوروز باستانی داریم نزدیک می شیم .امیدوارم سال خوب وخوشی داشته با شید من هم که امروز می رم بنابراین تا بعد از عید احتمالا مطلب جدید نخواهم نوشت. با تشکر وحید.

 

برگرفته از هفت سین اروند

 

 اساطیر و نمادهای نوروز

 آن وقت ها بچه های مدرسه با این که یکدیگر را مرتب می دیدند اما نزدیک عید نوروز به هم کارت تبریک می دادند و بر آن می نوشتند: «این جشن باستانی را» یا «این عید سعید باستانی را به شما و خانواده محترمتان تبریک می گویم.» و به دنبال آن، پس از آرزوی سالی خوب، شعارهایی از قبیل «ای گل سرخ و سفید ارغوانی / فراموشم نکن تا می توانی» نوشته می شد.
غرض این که همه می دانستیم عید نوروز جشنی باستانی است اما از چه زمانی این عید در ایران برگزار می شده و سبب وجودی آن چیست؟
از شواهدی که در دست است، جشن نوروز در زمان هخامنشیان، در تخت جمشید برگزار می شده است و حتی شکل کاخ و نگاره هایی که بر دیواره های تخت جمشید نقش بسته نشان از برگزاری جشن نوروز داشته است. ملت های همه سرزمین های زیر فرمانروایی هخامنشی در چنین روزی در آن جا گرد می آمدند تا پیشکش های خود را تقدیم کنند. اما آن چنان که از برخی منابع برمی آید، نوروز قبل از هخامنشیان نیز وجود داشته است. البته در اوستا مطرح نمی شود چون اوستا دینی است و جشن های خاص خودش را دارد. ولی از دوره ادبیات میانه، نوشته های پهلوی و مانوی از نوروز بسیار سخن گفته می شود که مربوط به اول سال است و غیر ممکن است که در اول سال، عید باشد اما مراسمی وجود نداشته باشد. نقش برجسته های تخت جمشید نیز این نظر را القا می کند که جشن سالانه در ایران وجود داشته است که با تغییر فصل ها مربوط بوده است. پس ریشه های این جشن در گذشته های بسیار دور ایران است و تنها جشنی است که تا این اندازه در میان مردم مورد توجه بوده است. چون نوروز جشن ملی بود و از میان جشن های باستانی ایران، تنها جشنی بود که در چهار دیواری خانه ها نفوذ کرد.

اسطوره های گوناگونی گرد این جشن ملی را فراگرفته اند، از جمله اسطوره زیبای آفرینش در ایران باستان. بنابراین اسطوره، اورمزد شش پیش نمونه گیتی یعنی نمونه اولیه و آرمانی موجودات را در شش گاه با فاصله های نابرابر و در درازای یک سال می آفریند که به ترتیب عبارتند از: آسما ن، آب، زمین، گیاه، چهار پای سودمند ومردم. به یادبود این آفرینش های شش گانه، سال را به شش قسمت نابرابر تقسیم می کردند و سالگرد این آفرینش ها را به صورت جشن های پنج روزه که در آيين ايران باستان «گاهانبار» نام دارد، برگزار مي كردند.
جشن سالگرد آفرينش آسمان از 11 تا 15 ارديبهشت، نخستين گاهانبار است. دومين گاهانبار سالگرد آفرينش آب از 11 تا 15 تير است.
سومين گاهانبار كه سالگرد آفرينش زمين و فصل گردآوري غله است، از 26 تا 30 شهريور برگزار مي شود.
چهارمين گاهانبار سالگرد آفرينش گياه و از 26 تا 30 مهر است.
پنچمين گاهانبار سالگرد آفرينش چهارپاي مفيد جشن ميان زمستان است و زماني است كه براي دام انبار زمستاني مي شود.
آخرين گاهانبار سالگرد آفرينش انسان است كه در پنج روز آخر سال يعني پنج روز كبيسه برگزار مي شود. سالگرد اين پنج روز پاياني سال كه دوازده ماه سي روزه را در پشت دارد، مدخلي بر نوروز است. پس جشن نوروز سالگردي است از آفرينش انسان، عزيزترين موجود آفرينش براي آفريدگار بزرگ كه آفرينش اهورايي را پاسداري خواهد كرد و رقيبي براي اهريمن و آفريده هاي ديوي اش خواهد شد. به همين مناسبت، سالگرد آن با شكوه بيشتري برگزار مي شود.

اسطوره ديگري نيز آيين هاي نوروزي را همراهي مي كند، يكي از آنها آيين نيايش به ايزد «رپيتوين» است. «رپيتوين» سرور گرماي نيمروز و ماه هاي تابستان است و در زمستان، در زير زمين جاي مي گيرد و آب هاي زيرزميني را گرم نگاه مي دارد تا گياهان و درختان نميرند و به خصوص ريشه هاي درختان را در برابر يورش سرماي زمستاني پاس مي دارد. بازگشت سالانه او در بهار است كه نمادي است از پيروزي نهايي نيكي ها بر بدي ها و بهارها بر زمستان ها. به همين مناسبت جشن ويژه اي و نيايشي كه تقديم رپيتوين مي شد، بخشي از مراسم نوروزي را تشكيل مي دهد و از اين ديد، نوروز نمادي از پيروزي عنصر نيك است در نبرد فصل ها.

نوروز همچنين نمادي است از سالگرد بيداري طبيعت از خواب زمستاني و مرگي است كه به رستاخيز و زندگي منتهي مي شود و به همين مناسبت جشن مربوط به «فروهر»ها نيز بوده است. «فروهر» يا «فروشي» گونه اي از روان است و نوعي همزاد آدميان كه پيش از آفرينش مردمان در آن جهان به وجود مي آيد و پس از مرگ مردمان به دنياي ديگر مي شتابد و از كيفرهاي خاصي كه روان مي بيند به دور است. فروهرها سالي يك بار در طليعه ماه فروردين (= ماه فروهرها) به زمين باز مي گردند و هر يك به خانه خود فرود مي آيند. آنان از ديدن پاكيزگي و درخشندگي خانه دلخوش مي شوند و بر شادكامي خانواده و بر بركت خانه دعا مي كنند و اگر خانه را آشفته و در هم، پاك نشده و نا آراسته ببينند غمگين مي شوند و دعا نكرده و بركت نخواسته خانه را ترك مي كنند. مراسم خانه تكاني از همين جا نشات گرفته است. ايرانيان در آغاز سال نو همه جاي خانه را تميز و پاكيزه مي كنند تا فروهرهاي درگذشتگان به خانه آنان بيايند و براي خانواده بركت بياورند.

آنان كه بر اين باورند، روز نوروز از خانه بيرون نمي روند، چون نمي خواهند كه فروهرها صاحبخانه را در خانه نيابند و ناخشنود گردند. چراغ خانه ها در اين شب ها بايد روشن باشد و براي اين كه راه را بر فروهرها بهتر بنمايانند، در آغاز پنج روز آخرين گاهانبار و به روايتي در پايان اين پنج روز و درست شب نوروز بزرگ، مراسم آتش افروزي بر بام ها انجام مي دادند كه هم راهگشاي فروهرها باشد و هم به دور و نزديك خبر دهند كه سال نو مي آيد. اين آتش افروزي بعد از آمدن اسلام نيز در ميان ايرانيان معمول بوده است و چون مراسم به طور رسمي نخستين بار در شب چهارشنبه انجام شد، اين رسم در شب چهارشنبه پاي بر جا ماند و چهارشنبه سوري يكي از جشن هاي جنبي نوروز شد. به روايتي «سوري» به معني «سرخ» است و سرخي دليل انرژي و تحرك. پس از جشن سوري، بايد بتوانيم بيرون بياييم، روي زمين كار كنيم و خواب زمستاني را كنار بگذاريم.

افسانه هاي بسياري پيدايش جشن نوروز را به دوران جمشيد نسبت مي دهند. از جمله مناسبت هايي كه در افسانه ها براي پيدايش جشن نوروز برمي شمرند، مي توان به موارد زير اشاره كرد: تجديد دين با به پادشاهي رسيدن جمشيد، پيروزي جمشيد بر اهريمن، درخشش چهره جم زماني كه بر تختي نشست و ديوان به فرمان او تخت را برداشتند و به گردون افراشتند، ديوان جمشيد را سوار بر گردونه اي در نخستين روز ماه فروردين به يك روز از دماوند به بابل بردند و مردمان به سبب چيز شگفتي كه ديدند، اين روز را جشن گرفتند (سبب برتاب نشستن در نوروز به تقليد به اين افسانه معمول گشت)، در نوروز جم اوزان و مقادير را تعيين كرد، نيشكر در دوران جم در اين روز كشف شد (از اين روست كه در اين روز همه به هم شيريني هديه مي دهند)، پس از يك دوره خشكسالي، در اين روز با بر تخت نشستن جمشيد باران باريد (رسم به هم آب پاشيدن كه يكي از آيين هاي نوروزي است با اين افسانه بي ارتباط نيست)، و نيز جم دستور كندن جوي ها و آبراهه ها را در اين روز داد. (كه اين هم با رسم شستن خود در سپيده دم نوروز و پاك شدن از گناهان بايد مرتبط باشد.)

با درهم آميختگي كه ميان شخصيت هاي افسانه اي به دلايل اجتماعي پيش مي آيد، در دوران اسلامي، جم با حضرت سليمان آميخته مي شود و از مجموعه اين آميختگي ها افسانه اي درست مي شود كه بنيانگذاري نوروز را به سليمان نسبت مي دهد. دوبو (Dubeux) در كتاب خود به نام «ايران» كه گزارش هاي جهانگردان اروپايي قرن هفدهم و هجدهم و آغاز قرن نوزدهم را درباره اين كشورخلاصه مي كند، مطلبي هم درباره نوروز دارد. او مي نويسد ايرانيان پس از اسلام توانستند بهانه اي بيابند تا اين جشن بسيار قديمي خود را حفظ كنند و گفتند اين جشن به ياد به خلافت رسيدن حضرت علي (ع) است. به هر حال، آن چه مهم است باقي ماندن و حفظ شدن اين جشن فرخنده تا روزگار ماست.

در زمان ساسانيان دو نوروز جشن گرفته مي شد و اين رسم تا قرن ها بعد هم باقي ماند. نوروز اول فروردين كه نوروز عامه بود و نوروز بزرگ در ششم فروردين كه بيشتر مشهور به نوروز خاصه بود. به روايتي خدا جهان را در نوروز آفريد و به روايت ديگري آدم نيز در همين روز آفريده شد. از اين رو، نخستين روز، نوروز عامه كه روز اعتدال بهاري است، پرشكوه ترين روز اين جشن است.
پادشاهان ساساني «هر سال از نوروز عامه تا نوروز خاصه كه شش روز باشد، حاجت هاي مردمان را برآوردندي و زندانيان را آزاد كردندي و مجرمان را عفو فرمودندي و به عيش و شادي مشغول بودندي» (به نقل از برهان قاطع).

و اما ايرانيان تقسيم بندي ديگري هم براي سال داشتند و آن تقسيم سال به دوازده ماه سي روزه بود. در پايان سال پنج روز باقي مي ماند كه به آن پنجه دزديده مي گفتند. اين پنج روز از نظم و قانوني برخوردار نبوده و معمولا تجسم آشوب ازلي بوده است. دوازده روز نوروز معرف دوازده ماه سال است و سيزده نوروز معرف آشوب ازلي پيش از آفرينش است و از آن جا كه هر نوع آشوب پيش از نظم گرفتن، نحس محسوب مي شد و بي نظام به شمار مي آمده، روز سيزده نوروز هم نحس است. چون دنيا پس از برقراري نظم است كه مقدس مي شود. در اين روز خانه را جارو نمي كنند و همه مردم از خانه خارج مي شوند. اگر خانه از ساكنان آن كاملا خالي نشود، سال نو نوعي بدبختي به همراه مي آورد. سيزده نوروز جشن واقعي بهار است. درختان با سرسبزي تازه خود جلوه گرند، گل هاي صحرايي مي رويند، ياس ها گل مي دهند و شاعران ايران براي غزل سرايي توصيف اين فصل را ترجيح مي دهند.

ايرانيان در قديم، به عنوان شگون، هفت «سيني» از دانه هايي كه بركت به سفره ها مي آورد، مي روياندند و بر خوان نوروزي خود مي نهادند. «سيني» معرب «چيني» است كه در قديم به طبق هاي بزرگي كه از چين آورده بودند، گفته مي شد.
به احتمالي هفت «سين» مي تواند بازمانده همين هفت «سيني» باشد و يا نمادي از «سبزه»‌و «سرسبزي». اگر در درازاي زمان هفت «سيني» با هفت ميوه يا گل يا سبزي كه با «سين» آغاز مي شوند و هر يك نشانه اي از باروري و تندرستي هستند، تلفيق شده است، در آن بايد جاي پاي ذوق لطيف ايراني را جست و جو كرد. «سبزه» نودميده است، «سنبل» خوش بر و خوشبو، «سيب» ميوه اي بهشتي و نمادي از زايش، «سمنو» مائده تهيه شده از جوانه گندم كه يادآور بخشي از آيين هاي باستاني ماست، «سنجد»‌كه بوي برگ و شكوفه درخت آن محرك عشق و دلباختگي است، «سير» داروي تندرستي، دانه هاي «سپند» به معني «مقدس» كه دافع چشم بد است. همچنين بر اين خوان، آينه مي گذاريم كه نور و روشنايي مي تاباند، شمع مي افروزيم كه روشنايي و تابش آتش را به ياد مي آورد، و تخم مرغ مي گذاريم كه تمثيلي از نطفه و باروري است (و نيز در اسطوره هاي ايران باستان، آسمان و زمين همچون تخم مرغ توصيف شده اند كه زمين همسان زرده در ميان آسمان كه همسان سفيده است، قرار دارد _ يعني اعتقاد به كرويت زمين). آب زلال به نشانه همه آب هاي خوب جهان و ماهي زنده در آب به نشانه تازگي و شادابي (همچنين ماه اسفند برابر با برج «حوت» به معني «ماهي» است) و نقل و شيريني براي شيرين بودن سال جديد نيز در اين خوان قرار دارند. در بسياري از خانه ها گذاشتن نمونه اي از غلات و حبوبات و همچنين شير و فرآورده هاي شيري به نشانه تضمين بركت خانه، متداول است.

از جمله رسم هاي متداول نوروز در بيشتر خانواده هاي ايراني آن است كه پس از تحويل سال شخص خوشقدمي از اهل خانه بيرون مي رود و سبزه و سكه در دست مي گيرد و به خانه وارد مي شود. اهل خانه مي پرسند، «چه آوردي؟ و او پاسخ مي دهد: «سلامتي، خوشبختي، ثروت و...» و با اين حركت نمادين، خانواده براي خود سال خوب و پرباري را آرزو مي كنند.

با همه اين توضيحاتي كه گفته شد و نمادهايي كه گشوده شد، در پايان بايد گفت كه نوروز حتي بي آن كه چيزي از نمادها و اسطوره هاي آن بدانيم، زيباست. آغاز سال نو ايراني، هماهنگ با باززايي طبيعت است و حركات نمادين و خوان نمادين اين جشن بر زيبايي آن مي افزايد. اين انتخاب و اين مراسم نمادين همه ريشه در فرهنگي بسيار غني و كهن دارد و ايرانيان مي توانند به خود ببالند كه در ميان ملت هاي جهان براي سال نو خود بهترين انتخاب را داشته اند، چرا كه از غني ترين فرهنگ و تفكر برخوردار بوده اند.
هر روزتان نوروز، نوروزتان پيروز باد!

منابع:
1. آموزگار، ژاله، «نوروز»، كلك، ش 24_23، بهمن و اسفند 1370، ص ص19-31.
2. كريستن سن، آرتور، «نمونه هاي نخستين انسان و نخستين شهريار در تاريخ افسانه اي ايرانيان»، ترجمه و تحقيق: احمد تفضلي و ژاله آموزگار، تهران: نشر چشمه، 1377.
3. بهار، مهرداد، «نوروز: جشن باززايي» در مجموعه مقالات وي به نام «از اسطوره تا تاريخ»، تهران: نشر چشمه، 1376، ص ص 339_360.
4. موله، ماريان، «ايران باستان» ترجمه ژاله آموزگار، تهران: توس، 1365 _ چاپ سوم.

منبع :  نويسنده :آرزو رسولی خبرگزاري ميراث فرهنگي

جی پی اس چیست وچگونه کار می کند؟

جی‌پی‌اس یا سیستم موقعیت‌یاب جهانی (Global Positioning Systems)، یک سیستم راهبری و مسیریابی ماهواره‌ای است که از شبکه‌ای با حداقل ۲۴ ماهواره تشکیل شده است. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده‌اند. جی‌پی‌اس در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد.

خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در تمام شبانه‌روز در دسترس است و استفاده از آن رایگان است.

علاوه بر جی‌پی‌اس، دو سیستم کمابیش مشابه دیگر نیز وجود دارد: سیستم گلوناس که دولت شوروی ساخته و اکنون به‌دست کشور روسیه اداره می‌شود و سیستم گالیله که کشورهای اروپائی آن را برای وابسته نبودن به سیستم آمریکائی جی‌پی‌اس ساخته اند.

قطب نماهایی که با نیروی مغناطیسی زمین جهت یابی می‌‌کنند، به تدریج جای خود را به گیرنده‌های جی‌پی‌اس خواهند داد؛ جی‌پی‌اس، سامانه‌ای است که به کمک گروهی از ماهواره‌ها جهت یابی می‌‌کند. ماهواره‌هایی که هرکدام در مدارهای خود به دور زمین در گردشند؛ این ماهواره‌ها با ایستگاه‌های ویژه‌ای بر روی زمین در تماس اند و همواره موقعیت آن‌ها در فضا مشخص است. دستگاه گیرندهٔ جی‌پی‌اس شما، با ارتباط با تعدادی از این ماهواره ها، فاصلهٔ شمارا تا آن‌ها تعین می‌‌کند و سپس موقعیت دقیق شما روی زمین بدست می‌‌آید.

در واقع اساس کار این سامانه، فرستادن سیگنال‌های رادیویی با فرکانس بالا و به طور پیوسته است که زمان و مکان ماهواره را نسبت به زمین مشخص می‌‌کند و یک گیرندهٔ جی‌پی‌اس روی زمین، با گرفتن این اطلاعات از سه ماهواره یا بیشتر، آن‌ها را پردازش می‌‌کند و موقعیت کاربر را در هر نقطهٔ زمین، در هر ساعتی از شبانه روز و در هر وضعیت آب و هوایی به او نشان می‌‌دهد.

با چندین اندازه گیری متعدد، گیرنده به محاسبهٔ سرعت، مدت زمان سفر، فاصلهٔ شما تا مقصد، مختصات جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا)، زمان طلوع و غروب خورشید و ماه (در تقویم نجومی)، تعداد ماهواره ها، زمان محلی و ... می‌‌پردازد و آن را در اختیار کاربر قرار می‌‌دهد. به طور میانگین، هشت ماهواره از 24 ماهواره، در اطراف هر نقطه از کرهٔ خاکی که باشید در آسمان گشت می‌‌زنند.

هرچه گیرندهٔ شما به ماهواره‌های بیشتری وصل شود، اطلاعات دقیق تری را برای شما محاسبه می‌‌کند. جی‌پی‌اس، در ابتدا تنها استفادهٔ نظامی داشته است، ولی از سال 1980 به بعد تصمیم گرفته شد تا از آن در فعالیت‌های غیر نظامی هم استفاده شود ؛ تا جایی که امروزه حتی در ماهی گیری و شکار هم مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده‌اند.

سيستم تعيين موقعيت جهاني GPS متشكل از 24 ماهواره است كه درارتفاع 20000 كيلومتري ازسطح زمين قراردارند ودر 6 مدار كه هرمدار 4 ماهواره قرارداد وبا زاويه ميل 55 درجه وپر يود ساعتي 12 ساعته درگردشند .

هرماهوارهGPS دوموج با دو فركانس درباند امواج الكترومغناطيسي (L1, L2 ) ارسال مي كند موج L1 با فركانس1575 MHZ  و موج L2 با فركانس1227 MHZ  مي باشد.

ماهواره‌های جی پی اس

۲۴ عدد ماهواره جی‌پی‌اس در مدارهایی بفاصله ۲۴۰۰۰ هزار مایل از سطح دریا گردش می‌کنند. هر ماهواره دقیقاً طی ۱۲ ساعت یک دور کامل بدور زمین می‌‌گردد. سرعت هریک ۷۰۰۰ مایل بر ساعت است. این ماهواره‌ها نیروی خود را از خورشید تأمین می‌کنند. همچنین باتری‌هایی نیز برای زمانهای خورشید گرفتگی و یا مواقعی که در سایه زمین حرکت می‌کنند به‌همراه دارند. راکتهای کوچکی نیز ماهواره‌ها را در مسیر صحیح نگاه می‌دارد. به این ماهواره‌ها NAVSTAR نیز گفته می‌شود.

در اینجا به برخی مشخصه‌های جالب این سیستم اشاره می‌‌کنیم:

    * اولین ماهواره جی‌پی‌اس در سال ۱۹۷۸ یعنی حدود ۳۵ سال پیش در مدار زمین قرار گرفت.
    * در سال ۱۹۹۴ شبکه ۲۴ عددی NAVSTAR تکمیل گردید.
    * عمر هر ماهواره حدود ۱۰ سال است که پس از آن جایگزین می‌گردد.
    * هر ماهواره حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم وزن دارد و طول باتری‌های خورشیدی آن ۵.۵ متر است.
    * انرژی مصرفی هر ماهواره، کمتر از ۵۰ وات است.

جی‌پی‌اس چگونه کار می‌کند

ماهواره‌های این سیستم، در مدارهای دقیق هر روز ۲ بار به‌دور زمین می‌‌گردند و اطلاعاتی را به زمین مخابره می‌کنند. گیرنده‌های جی‌پی‌اس این اطلاعات را دریافت کرده و با انجام محاسبات هندسی، محل دقیق گیرنده را نسبت به زمین محاسبه می‌کنند. در واقع گیرنده زمان ارسال سیگنال از ماهواره را با زمان دریافت آن مقایسه می‌‌کند. از اختلاف این دو زمان، فاصله گیرنده از ماهواره تعیین می‌‌گردد. این عمل را با داده‌های دریافتی از چند ماهواره دیگر تکرار می‌کند و بدین ترتیب محل دقیق گیرنده را با تقریب ناچیز معین می‌‌کند.

گیرنده به دریافت اطلاعات هم‌زمان از حداقل ۳ ماهواره برای محاسبه ۲ بعدی و یافتن طول و عرض جغرافیایی، و همچنین دریافت اطلاعات حداقل ۴ ماهواره برای یافتن مختصات سه بعدی نیازمند است. با ادامه دریافت اطلاعات از ماهواره‌ها گیرنده اقدام به محاسبه سرعت، جهت، مسیرپیموده شده، فواصل طی شده، فاصله باقی مانده تا مقصد، زمان طلوع و غروب خورشید و بسیاری اطلاعات مفید دیگر، می‌نماید.

امواج ماهواره ها متشكل ازامواج حامل باند L مدوله شده با يك كداستاندار كد (C/A2ويك كد دقيق (كد P(3) ويك كددريانوردي ومختصات ماهواره به صورت توابع زماني مي باشد كه دربر آن گيرنده هاي شخصي تفاوتهاي زماني بين وردوي كدهاي C/A را اندازه گيري ميكنند اگردراثر دخالت كنترل زميني درانطباق زماني خطايي بوجود نيايد گيرنده هاي شخصي ازدقتي حدود 15 متر برخوردار خواهند شد.

مفهوم كلي ناوبري راديويي بستگي به انتقال همزمان سيگنالهاي راديويي دارد اگر سيگنالهاي راديويي دقيقاً بطورهمزمان بطور فرستاده نشوند گيرنده نمي تواند بطوردقيق موقعيت را محاسبه نمايد كنترل زميني دراثر تاثيرگذاري بعضي ازماهواره ها درارسال سيگنال هاي C/A كمي قبل يا بعداز ساير ماهواره ها دخالت مي كند دخالت عمدي اصلي , هما ن دسترسي موردي (4) به شمار مي رود .

گيرنده هاي شخصي ميزان خطا را تشخيص نمي دهند. بلكه بطورتصادفي بين 15تا 100 متر دقت تغيير مي يابد .البته دخالت عمدي برروي گيرنده هاي نظامي اثر نمي گذارد .

منبع خطاي ديگر وجود كه برروي فركانس سيگنال گيرنده هاي شخصي اثرمي گذارد كه دخالت يونسفر ناميده مي شود .

زماني كه يك سيگنال راديويي ازبين الكترونها ي آزاد يونسفر عبورمي كند تاخير اندكي بوجود مي آيد برحسب مدت زماني تاخير كه بوسيله الكترون هاي آزاد بوجود مي آيد ماهواره‌هاي GPS كدP را روي دوموج راديويي با فركانس هاي مختلف ارسال مي كند كه L1,L2 ناميده مي شود .يك سيگنال به هنگام عبور ازيونسفر بيشتر ازديگري به تاخير مي افتد.

 گيرنده هاي گران قيمت هردوفركانس را رديابي مي كنند و اختلاف وردي بين L1,L2  اندازه مي گيرند مدت زمان تاخيري را محاسبه مي كنند كه الكترونها ي آزاد ي بوجود مي آورند وتصحيحات لازم را براي تاخير يونسفر انجام مي دهند. گيرنده هاي شخصي نمي توانند تاثير دخالت يونسفر را تصحيح كنند زيرا كدهاي C/A فقط برروي فركانس L1 فرستاده مي شوند نوعي گيرنده هاي تخصصي وجوددارد كه به عنوان گيرنده هاي بدون كدشناخته شده اند ودقت فوق العاده اي دارند كه درآن بطورغيرمستقيم ازكد P استفاده مي شود گيرنده ها ارزش كدP را مشابه آنچه كه گيرنده هاي نظامي تشخيص مي دهند نمي شناسند بنابراين دقت آنها با استفاده ازروش هاي خاص پردازش سيگنال بدست مي آيد آنها كد P رابراي چندروز دريافت كرده وپردازش مي نمايند وپس از انجام محاسباتي چندمي توانند موقعيت نقاطي را تهيه كند كه با دقت mm 10 با استفاده از3يا4 ماهواره عملي مي باشد .

البته اين گيرنده بيشتر براي تعيين  موقعيت دركارهاي نقشه برداري بكار مي رود زيرا بايدچند روزبطور مداوم درآن نقطه اطلاعات دريافت و پردازش شود.

روش تعيين موقعيت توسط GPS

اگرفاصله ما ازماهواره 1 درحدود 10 كيلومتر باشد بنابراين مكان ما درفضا برمحيط كرده به مركزيت ماهواره اوشعاع 10 كيلومتر منطبق مي باشد حال فرض مي كنيم فاصله ما ازماهواره 20 درحدود 11 كيلومتر باشد دراين حالت نيز مكان ما درفضا برروي محيط كره اي به مركز ماهواره 2 وشعاع 11 كيلومتر واقع  است فصل مشترك اين دوكره مي تواند يك دايره باشد كه مكان ما بطورقطع برروي محيط اين دايره قراردارد .

حال اگر ماهواره سوم را نيز درنظربگيريم كه فاصله اش با ما 12 كيلومترباشد دراين صورت فصل مشترك كره مربوط به ماهواره 3 با فصل مشترك كره هاي ماهواره اي 1و2 حداكثر دونقطه مي باشد كه قطعاً يكي ازاين دو مبين مكان واقعي ما خواهد بود.اما بطورقطعي يكي از اين دو نقطه نامعقول مي باشد .

بطورمثال داراي ارتفاع بيشتري از سطح زمين است . لذا كامپيوترهاي داخل گيرنده هايGPS با استفاده ازتكنيك هاي گوناگون قادر به تشخيص نقطه غلط مي باشند.

ازنظر تئوري با استفاده از3 ماهواره مي توانيم مكان خودرا به دست آوريم ولي به دليل فني اگرچنانچه ماهواره چهارم را همانند ماهواره هاي 1و2 انتخاب كنيم بطورقطع فصل مشترك اين چهار كره يك نقطه خواهد بود واين نقطه مختصات مكاني مارا نشان مي دهد استفاده كنندگاني كه درارتفاعي مششخص قراردارند (مانندكشتي هايي كه درسطح دريا واقع باشند)به سهولت ميتوانند با استفاده ازدوماهواره مكان خودرا تعيين نمايند .

دراين حالت كره زمين را مي توان جايگزين ماهواره سوم كردوازيك مرحله محاسبه مسافت صرفنظر نمود بدين ترتيب اين فرصت جهت انجام سايرمحاسبات قابل بهره برداري بوده وعملاً مكان يابي افزايش مي يابد .

بطورخلاصه مي توان بيان كرد كه مبناي كار GPS استفاده ازماهواره به عنوان مرجعي جهت يافتن موقعيت درهرنقطه زمين مي باشد ساير مسايل اين سيستم صرفاً جزئيات تكنيكي هستند كه به سرعت و دقت وسهولت عمل موقعيت يابي كمك مي كند.

روش محاسبه مسافت ازماهواره

درسيستم موقعيت ياب جهاني GPS قدم اساسي دانستن ميزان مسافت ازماهواره است بنابراين استفاده ازتكنيك هاي پيشرفته به منظور محاسبه مسافت امري اجتناب ناپذير است ايده اصلي اين موضوع براساس همان معادله سرعت نوردرمدت زمان تاخيراستواراست سيستم GPS بدين صورت كارمي كند كه گيرنده كاربر مدت زماني را كه طول ميكشد تا امواج راديويي ازماهواره به اوبرسد را اندازه گيري مي كند.

همانطوركه مي دانيد امواج راديويي با سرعت نورحركت مي كند وبدين ترتيب با حاصلضرب اندزه گيري شده درسرعت نور مسافت خود را تاماهواره بدست مي‌آورد و اين كارحداقل بايستي براي 3 ماهواره مشخص، صورت گيرد بنابراين بايد براي اندزه گيري زمان رسيدن به سيگنال ازساعتهاي خيلي كوتاه باشند زيرا امواج با داشتن سرعت نورخيلي سريع حركت مي كنند.

 مثلاً اگرماهواره اي دقيقا دربالاي سرما باشد حدود 60 ميلي ثانيه طول مي كشد تا امواج راديويي آن به ما برسد دقت ساعت گيرنده هاي GPS حدود نانو ثانيه مي باشد. يك اختلاف زماني بين كپي كدGPS ايجاد شده دربرگيرنده بااصل كد رسيده ازماهواره وجود دارد كه با ضرب كردن آن درسرعت نور, شبه فاصله به دست مي آيد اين روش با هردو كد A/C,P امكان پذيرهستند .

كدهاي توليدشده دربرگيرنده ازساعت خودگيرنده منتج مي شوند وكدهاي ارسالي ماهواره نيز توسط ماهواره ايجاد ميشود .

خطاي زماني درهردوساعت گيرنده وماهواره باعث مي شود كه فاصله اندازه گيري شده با فاصله هندسي بين ماهواره و گيرنده فرق داشته باشد  اين ساعتها بسيار دقيق وگران قيمت مي‌باشند وماهواره ها جهت قابليت اطمينان بيشتر داراي 4 ساعت اتمي هستند ولي در گيرنده ها به دليل گران قيمت بودن اين ساعتها نمي توان ازآنها استفاده نمود لذا ازساعتهاي ارزانتري استفاده مي شود كه درعمل ايجاد اختلاف جزئي دراندازه گيري زمان مي نمايند .البته با استفاده از راه حلهايي تصحيح صورت مي گيرد:

مزاياي سيستم GPS

× دقت بسيارزياددرموقعيت يابي
× داشتن پوشش جهاني
× دارا بودن زمان بندي دقيق
× نداشتن هيچ گونه هزينه براي استفاده كنندگان
× تعيين سرعت درسه محور مختصات
× قابليت دسترسي هميشگي
× قابليت كاربردي در هرشرايط آب وهوايي
× عدم محدوديت دربكارگيري همگاني
× دقت نسبي IPPM براي طولهاي كوتاه از1 تا 100 كيلومتر.
× تعيين سرعت درسه محور , زمان , تعيين فاصله سمت وگراي ونقطه مبداء .مقصود
× توانايي ديد همزمان با يك گيرنده

ماهواره ابتدا اطلاعات وداده هاي ناوبي رابه پنج ايستگاه كنترل كه درمناطق كلردواسپرينگ(5) كو آجالين (6) ديه گوگارسي)(7) آسنشن(8) و هاوايي (9) قراردارند ارسال مي كند كه درواقع اين سيگنال ها ماهواره ها را رديابي (10) مي كنند.

سپس اين ايستگاهها اطلاعات خودرا به ايستگاه كنترل ماهواره (ايستگاه اصلي كه همان كلرادواسپرينگ مي‌باشد) ارسال كنند كه وظايف آن پردازش داده ها ارسال به ماهواره و نظارت بركنترل روزانه ماهواره است سپس اين داده ها به سه آنت زميني ديگر ارسال مي شود كه توسط اين آنتها اطلاعات كنترل شده به ماهواره جهت تصحيح جهت ساعت ماهواره وفرامين ودستورات تله منزي ارسال مي شود به اين كار اصطلاحاً ataupload شدن ماهواره گفته مي شود.

ماهواره‌های جی پی اس

۲۴ عدد ماهواره جی‌پی‌اس در مدارهایی بفاصله ۲۴۰۰۰ هزار مایل از سطح دریا گردش می‌کنند. هر ماهواره دقیقاً طی ۱۲ ساعت یک دور کامل بدور زمین می‌‌گردد. سرعت هریک ۷۰۰۰ مایل بر ساعت است. این ماهواره‌ها نیروی خود را از خورشید تأمین می‌کنند. همچنین باتری‌هایی نیز برای زمانهای خورشید گرفتگی و یا مواقعی که در سایه زمین حرکت می‌کنند به‌همراه دارند. راکتهای کوچکی نیز ماهواره‌ها را در مسیر صحیح نگاه می‌دارد. به این ماهواره‌ها NAVSTAR نیز گفته می‌شود.

در اینجا به برخی مشخصه‌های جالب این سیستم اشاره می‌‌کنیم:

    * اولین ماهواره جی‌پی‌اس در سال ۱۹۷۸ یعنی حدود ۳۵ سال پیش در مدار زمین قرار گرفت.
    * در سال ۱۹۹۴ شبکه ۲۴ عددی NAVSTAR تکمیل گردید.
    * عمر هر ماهواره حدود ۱۰ سال است که پس از آن جایگزین می‌گردد.
    * هر ماهواره حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم وزن دارد و طول باتری‌های خورشیدی آن ۵.۵ متر است.
    * انرژی مصرفی هر ماهواره، کمتر از ۵۰ وات است.

 اين بخش همان بخش ماهواره هاي موجود درفضا مي باشد اين ماهواره ها سيگنالهايي با مشخصات ذيل ارسال مي كند دونوع اطلاعات مربوط به محاسبه نقاط عبارتند از:

 1-اطلاعات تقويم نجومي مربوط به موقعيت تقويمي ماهواره ها مي باشد با دريافت اين اطلاعات سيستم گيرنده GPS ماهواره‌هايي كه بهترين اطلاعات را ارسال مي كنند تشخيص مي دهد و انتخاب مي كند( ازنظر موقعيت هندسي)

2) اطلاعات جدول نجومي براي عمليات ناوبري استفاده مي شود و بسيار دقيق است اين جداول نيز حاوي مختصات مكاني دقيق ماهواره اي GPS و زمان ساعت ماهواره ها مي‌باشد.

دوكدC/A, P دقيق است و مربوط به مسائل نظامي است وكد C/A استفاده عمومي دارد و دقيق نمي باشد ماهواره GPS اطلاعات مذكور را توسط سيگنالهاي با فركانس 1575HZ )L1 و (1227GHZ)  L2 ارسال مي كنند هرماهواره داراي آنت هليكس 12 آراه است قدرت  سيگنال روي آنتن براي سيگنال dbLI 58 . براي سيگنال dbL2 /35 مي باشد و قدرت آنت ماهواره بصورت ايزو تدوپيك حداقل db 50 مي باشد كدهاي C/A,P ازتنوع كدهاي شبه تصادفي (13) هستند .

منبع :سایت پرشین ژئو

ادامه نوشته

منابع طبیعی ومسئولیت ما

تا زماني كه انسان در عرصه گيتي زندگي مي كند و پيش از آنكه يك رويداد فلكي طومار زندگي او را در هم پيچيد، همواره بايد بياموزد كه چگونه زندگي كند، به چه نحو از مواهب طبيعي برخوردار گردد. استفاده نابخردانه از منابع طبيعي به بهانه هايي همچون تامين زمين براي مسكن، غذا و ساير امكانات زندگي، اين جمعيت را بسويي مي كشاند كه نتيجه آن پيشروي به سوي عرصه هاي اكولوژيكي طبيعي و دست نخورده و يا تبديل زمين هاي مرغوب كشاورزي در محدوده شهرها مي باشد. از اين رو اراضي جنگلي و مرتعي شيب دار به زراعت هاي ديم بي حاصل تبديل مي‌شوند.جنگل هاي تخريب شده و مراتع فقير و بي مايه آخرين رسنتي هاي خود را در اختيار دامهاي گرسنه قرار داده، حرارت بيابانها و داغي شنزارها اراضي همجوار خود را درهم نورديده و همه و همه حلقه محاصره بر انسان را لحظه به لحظه تنگ تر كرده و نهايتاً موجب افزايش بهره برداری انسان از ساير مناطق گرديده است و اين مسئله پيامدي جز كاهش ذخاير منابع طبيعي در داخل و خارج از زمين را به دنبال نداشته است. به اين صورت همواره سطح آبهاي زيرزميني پايين تر رفته، محيط زيست اعم از زمين، هوا و آب آلوده تر شده و بروز وقايع ناهنجاري از قبيل بروز سيلابها و شتشوي حجم عظيمي از خاك هاي حاصلخيز كشاروزي فزوني يافته است. در ادامه اين داستان غم انگيز برداشت انسان از طبيعت بيش از پتانسيل آن و بدون رعايت هيچگونه اصول منطقي و علمي صورت مي پذيرد و به هر طرف كه بنگريم برآيند همزيستي انسان و طبيعت چيزي جز حركت به سوي ايجاد بي نظمي و اغتشاش در طبيعت و محيط زيست نمي باشد. روند رو به افزايش سيل در كشور به خوبي نشانگر بروز اوضاعي است كه بر منابع طبيعي وارد شده است و اگر امروز با‌ آن برخورد صحيح و مسئولانه نشود در آينده ممكن است خطراتي ايجاد كند كه جلوگيري از آنها امكان پذير نبوده و يا با هزينه اي سنگين و مشكلات فراوان انجام پذيرد. اكنون سخن گفتن از منابع طبيعي تجديد شونده بيش از هر زمان ديگري ضرورت دارد، ضرورتي اجتماعي و انساني كه نمي تواند تنها به بحث‌هاي خصوصي كارشناسي بسنده نمايد بلكه بايد در جهت تنوير افكار عمومي و افزايش معرفت اجتماعي در زمينه منابع طبيعي گامهاي اساسي برداشت و منابع طبيعي را به جامعه اعم از مردم عادي، مسئولان و سياست گذاران و مراكز تصميم گيرنده كشور معرفي نمود.
در آستانه هفته منابع طبيعي قرار داريم و  در اين هفته مسئولين مربوطه به برگزاري نكوداشت هاي معمول اين ايام مي پردازند. اين مراسم نبايد به حركت هاي صرفاً سمبليك و نمايشي تبديل شوند، بلكه وقت آن رسيده است كه كميته هاي تخصصي مختلفي در خصوص مشكلات پيش روي منابع طبيعي و به تبع آن محيط زيست، به طور اعم، و در مورد چالش ها و فرازهاي آن، به طور اخص، تشكيل گردند؛ كميته‌هايي كه بتوانند در طول سال به فعاليت مستمر و مؤثر خود ادامه داده و نتايج فعاليت هاي خويش را در هفته منابع طبيعي ارايه دهند تا بتوان به واسنجي و فراكافت دقيق آنچه كه در سال گذشته كرده اند، پرداخت. چرا كه شوربختانه بايد اعتراف كرد، در سالي كه اينك رو به اتمام است، علاوه بر آنكه مرهمي بر جراحت تن  رنجور  منابع طبيعي گذاشته نشده، تخريب‌هاي  بي‌سابقه‌اي آن هم به بهانه توسعه، جاده ، ويلا و امثال آن بسياري از رويشگاه‌هاي كشور را در گيلانغرب، ارسنجان، بختگان، هامون، كلاردشت، گلستان، هرمزگان، جنگل لويزان خجير، بمو، سرخه حصار و..... به وقوع پيوست كه واكنشي بخردانه و بهنگام از سوي مسئولين يا صورت نگرفت و يا به آن توجهي نشد. به نحوي كه منتخب شوراي شهر تهران (دكتر معصومه ابتكار)، رسماً سال 1385 را سال سياه براي محيط زيست ايران اعلام كردند. آيا زمان آن نرسيده است كه اين تظاهرات ديداري رسانه اي را به بيان انچه بر اين طبيعت رنجور وطن مي گذرد تبديل كنيم.

منبع :سایت دکتر خسروشاهی

عکسهای برتر نشنال جئوگرافیک در سال 2006

 
Top Photos of 2006 From National Geographic

۱۰ -  در عکس رادیولوژی اُردک، موجودی فضایی ظاهر شد !
اگر آنفلونزای مرغی به اندازه‌ای پیش پا افتاده شده باشد که یک پرنده آبزی را وحشتناک جلوه ندهد، اینجا یکی هست ! یک عکس رادیولوژی از اردکی که به نظر می‌رسد یک موجود فضایی داخل شکمش مخفی شده ! تصوير بزرگتر »»

۹ - مار پتوی برقی می بلعد
آخرین شعبده بازی هودینی، مار افعی برمه‌ای که چون پتوی برقی بزرگ را بطور کامل با کنترل و سیم‌هایش بجای غذا قورت داد تقریباً داشت از دست می رفت . تصوير بزرگتر »»

۸ - راه اندازی زن انسان‌نما در کره جنوبی !
او می‌تواند تلفنی مکالمه کند ، ارتباط چشمی برقرار کند ، و لذت ، عصبانیت ، اندوه و شادی خود را نشان دهد . اما آیا می‌تواند با بچه‌ها هم خوب باشد ؟ تصوير بزرگتر »»

 

۷ - هرمی باستانی در بوسنی کشف شد
این تپه ، محل اختفا اولین هرم اروپاییان شناخته شده است. سمير عثماناجيچ باستان‌شناس آماتور اعلام کرد که دورتادور تپه واقع ويسوکو بوسنی مدارکی کشف کرده که ثابت می‌کند این تپه، یک بنای باستانی ساخت دست بشر است . تصوير بزرگتر »»

۶ - گربه‌ای که یک خرس را وادار به بالا رفتن از درخت کرده !
در روز ۴ ژوئن خرس سیاه سرگردانی که به سمت حیاط پشتی خانه ای در نیوجرسی ، غرب میل‌فورد راه گم کرده بود ، با یک گربه ببری ۱۵ پاوندی ( ۷ کیلوگرمی) روبرو شد ! و به بالای درخت همسایه‌ها فرار کرد .  تصوير بزرگتر »»

 
۵ - مگسی که سفارش عینک لیزری داده!
ناز پروری حیوانات دست آموز بوسیله طراحان تجاری بسیار رایج است و حالا حتی مگس‌ها هم می‌توانند به ابزار مختلف مجهز شوند! مگس ورزشکاری که یک لنز طراحی  چشمانش کار گذاشته شده  تصوير بزرگتر »»

 

۴ - « دنیای گمشده » گونه‌های جدید جانوران در اندونزی کشف شد.
این کانگوروی موطلایی درختی یکی از چندین و چند نوع کشف شده اخیر در سال ۲۰۰۵ توسط تیمی مرکب از دانشمندان اندونزیایی، استرالیایی و آمریکایی مستقر در جزیره گینه‌نو می‌باشد . تصوير بزرگتر »»

 

۳ - عروس‌های دریایی غول پیکر به سواحل ژاپن حمله می‌کنند.
نبرد تن به تن علیه هزاران شاخک گزنده . غواص با ابزار جدیدش به عروس دریایی در سواحل  ژاپن حمله می‌کند. از تابستان گذشته ، آبهای ژاپن با این مخلوقات عظیم الجثه دریایی  پر شده است . تصوير بزرگتر »»

 

۲ - رنگین کمان کمیاب بربالای آیداهو
بنظر میرسد این رنگین کمان از آتش درست شده ، اما این پدیده به سردی یخ است. این منظره کم نظیر ، در ۳ ژوئن بر فراز شمال آیداهو در نزدیک سرحدات ایالت واشنگتن بر روی فیلم ثبت شد. تصوير بزرگتر »»

۱ - پیتون گوسفند آبستن را می خورد !
مأموران آتش نشانی روستای کمپونگ جابور مالزی برای برداشتن یک مار پیتون از روی جاده ، احضار شدند . در حقیقت این خزنده یک گوسفند آبستن را کاملاً قورت داده بود و چاق‌تر از آن بود که بتواند به بیرون جاده بخزد و لقمه بسیار بزرگ خود را هضم کند . تصوير بزرگتر »»

 

عناوين مرتبط:
 - ۱۰ فیلم برتر نشنال جئوگرافیک در سال ۲۰۰۶
 - ۱۰ گزارش برتر نشنال جئوگرافيك در سال ۲۰۰۶
 - برترین عکاسان کوهستان در سال ۲۰۰۶ از نگاه نشنال جئوگرافیک
 - ۱۰ تصویر برتر جهان در سال ۲۰۰۵ از نگاه نشنال جئوگرافیک
 - برترین عکس‌های رقابت « نمایی از حیات وحش» ؛ نشنال جئوگرافیک ۲۰۰۶
منبع :نشریه جغرافیای ایران

google erth

                                         

کمپانی گوگل اولین بار با موتور جستجوی ساده‌ي خویش، خود را به جهان معرفی کرد. این کمپانی از زمان تاسیس خلاقیت، نوآوری و در عین حال سادگی را پیشه‌ی خود نمود تا امروز به عنوان یک غول اینترنتی درآید.
چندی پیش گوگل با آخرین برنامه‌ی اینترنتی خود جهان را شگفت زده کرد و البته تا حدی هم ترساند! سرویس Google Earth با تصاویر ماهواره‌ای خود در آغاز امریکای شمالی و اینک  تمام نقاط جهان را پوشش داده است. گوگل با این کار جهان را بی‌اندازه کوچک کرده و مرزها را برداشته است.

این سرویس که سال‌ها فقط در اختیار سازمان‌های جاسوسی قرار داشت، امروز به شکل رایگان در اختیار همه‌ی مردم قرار گرفته است و هر کس می‌تواند در هر نقطه از جهان این تصاویر را دریافت کند.

                    

گوگل ارت يک نقشه‌ي معمولي نيست! کافی است نام کشور، شهر و یا حتی کدپستی محل مورد نظرتان را در کادر جستجوی این برنامه وارد کنید، تا تصاویری رویای و کاملا واقعی از محل مورد نظر در اختیار شما قرار گیرد.

اگر خطوط تلفن و امکانات ضعیف اینترنتی در ایران اجازه دهد شما می‌توانید بر فراز شهرتان پرواز کنید، خیابان محل زندگی‌تان را چنان که هست ببینید و حتی سری هم به مدرسه‌ی دوران کودکی‌تان بزنید. این‌ها همه امکاناتی هستند که گوگل به رایگان در اختیار همه در هر جای دنیا که باشند قرار داده است

متاسفانه جدیدا این سایت برای کشورمان قابل دانلود کردن نیست.

موضوعات مرتبط:

Google Earth چيست؟

تاریخچه Google Earth

گام به گام با Google Earth

نگراني هاي موجود در مورد Google Earth

منبع :سایت جغرافیای ایران

کوههای زاگرس همچنان در حال کوتاه شدن

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله دركشورگفت: كوههای زاگرس بر اثر فشردگی ناشی از صفحات تكتونیكی پوسته زمین همچنان درحال كوتاه شدگی است.

دكتر"خالد حسامی آذر" یكشنبه درهمایش یك روزه منطقه‌ای شبكه ژئودینامیك سراسری و بررسی حركات پوسته زمین افزود: این مساله از فشار وارد آمده از سوی حركات صفحه عربستان و همچنین صفحه اوراسیا متاثر می‌شود.

وی، به مرور روشهای موجود در ارزیابی میزان كوتاه شدگی در كوههای زاگرس اشاره واظهار داشت: طبق ارزیابیهای انجام شده به روشهای ژئودزی كوههای زاگرس سالانه یك الی دو میلیمتر كوتاه شدگی دارد.

دكتر حسامی آذر گفت: این در حالیست كه استفاده از روشهای زمین شناسی نشان می‌دهد میزان كوتاه شدگی زاگرس سالانه ‪ ۳۲‬میلیمتراست.

وی روش ژئودینامیك را یكی از متداول‌ترین روشهای موجود دانست وگفت: این روش بااستفاده از بررسی زلزله‌ها، گسلها و نیز لغزشهای ناگهانی انجام شده در زیر زمین قابل انجام است.

مدیر كل اداره نقشه برداری زمینی سازمان نقشه برداری كشور نیز به شبكه ژئو دینامیك سراسری ایران و كاربردهای ژئودتیك در مخاطرات زمین شناختی پرداخت و توضیح داد: ژئو دینامیك شاخه‌ای از علم ژئوماتیك است كه به بررسی حركات پوسته‌ای زمین می‌پردازد.

دكتر "یحیی جمور" گفت: برای بررسی حركات پوسته‌ای زمین از نقاط دائم و ایستگاههای ژئو دینامیك (‪ (GPS‬درنقاط مختلف كشوراستفاده می‌شود كه تاكنون ‪ ۱۰۷‬ایستگاه در نقاط مختلف طراحی و راه‌اندازی شده است.

وی افزود: ایستگاه دیگری در منطقه چابهار در حال راه‌اندازی است كه در صورت راه‌اندازی شمار دستگاههای (‪ (GPS‬كشور به ‪ ۱۰۸‬دستگاه می‌رسد.

دكتر جمور هدف از راه‌اندازی این ایستگاهها را مانیتورینگ و پایش حركات تكتونیكی صفحات زمین برای دستیابی به پیش بینی‌های لازم قبل ازوقوع حوادث طبیعی عنوان كرد.

به گزارش ایرنا؛ مدیر نقشه برداری خوزستان در حاشیه همایش در گفت و گو باایرنا گفت: هدف از برگزاری این نشست سراسری اطلاع رسانی در خصوص كار سازمان نقشه برداری در زمینه ژئودینامیك است.

مهندس "آرش صفایی اصلی" بااشاره به اینكه این سازمان از سه سال گذشته فعالیت در زمینه ژئو دینامیك را آغاز كرده است، افزود: با توجه به اینكه در این مدت انجام كارها بصورت فنی بوده لازم شد برای آشنایی دستگاههای اجرایی استان در این راستا اطلاع رسانی شود.

وی بهترین خروجی سازمان در عرصه ژئو دینامیك و پیش بینی حوادث طبیعی را زلزله بم عنوان كرد واظهار داشت: به تقریب چند هفته قبل از زلزله هشدار هایی به مسوولان داده شد.

صفایی اظهار داشت: نمونه بعدی منطقه توس بود كه به مسوولان استان خراسان اطلاع داده شد در زمین این منطقه تغییراتی در حال رخ دادن است كه دراین زمینه پیشگیریهای لازم را انجام دادند.

مدیر نقشه برداری خوزستان بااشاره به اینكه مشاهدات ژئودینامیك برای بسیاری ازسازمانها و دستگاههای اجرایی قابل استفاده است گفت: زمین شناسی ، هواشناسی و بسیاری شركتهای خصوصی از جمله دستگاههایی هستند كه می‌توانند از اطلاعات (‪ (GPS‬موجود استفاده كنند.

وی به دستگاههای ‪ GPS‬نصب شده دراستان اشاره كرد وافزود: در زمان حاضر سه ایستگاه دراستان خوزستان و ‪ ۱۷‬ایستگاه دراستانهای زیرپوشش نقشه‌برداری این استان نصب شده و در حال فعالیت است.

صفایی اضافه كرد: نتایج اخیر حاصل از پردازش شبكه ژئو دینامیك سراسری نشان می‌دهد پیش بینی خاصی در رابطه با استان خوزستان صورت نگرفته است.

درهمایش منطقه‌ای شبكه ژئودینامیك سراسری و بررسی حركات پوسته زمین حدود ‪ ۱۵۰‬كارشناس نقشه برداری و علوم وابسته‌از دستگاههای اجرایی استان خوزستان حضور داشتند.

 

عناوین مرتبط :

• ميزان افزايش دمای زمين 'بيشتر' از ارزیابی های پيشين خواهد بود
• معضلات تندرستى با منابع زمينى مرتبط است
• نيروي ماه قاره‌ها را به سمت غرب مي‌راند
• ناسا تصوير جديدي از كره زمين ساخته كه تركيبي از مشاهدات ماهواره اي از سطح زمین است
• ناسازگاری توسعه شهرها و تاسيسات كشور با اصول ايمن‌سازي در برابر زلزله در 50 سال اخیر
• منبع:نشریه جغرافیای ایران

فیلم 300

به بهانه آغاز اکران فیلم ۳۰۰ در غرب این مطلب نوشته شده است:

"‪ "۳۰۰‬عنوان فيلم جديدي است كه هاليوود براي مقابله با فرهنگ و هويت ايراني - اسلامي و تصويري مبهم از فرهنگ مشرق زمين براي اكران و نهادينه كردن هجمه خود به خيزش هويتي در منطقه آماده كرده است.

داستان اين فيلم برگرفته از كتابي نوشته "فرانك ميلر" و به كارگرداني "زاك اسنايدر" در مورد جنگ ميان شاه يوناني (لئونيداس) با ‪ ۳۰۰‬نفر مرد جنگي، و "خشايارشاه" ايراني با ارتشي ميليوني است!.

"جرارد باتلر"، "لنا هيدي"، "مايكل فسنيدر"، "وينسنت ريگان" و "دومنيك وست" درفيلم ‪ ۳۰۰‬نقش آفريني كردند.

داستان فيلم ‪ ، ۳۰۰‬جنگ ايران و يونان در ميدان جنگ ترموپيل "گردنه معروفي در يونان، بين كوه اويته و خليج ماليك" است.

جايي كه پادشاه اسپارتي يعني لئونيداس ارتش ‪ ۳۰۰‬نفري خود را عليه ارتش عظيم ايرانيان تجهيز كرد تا مقابل سپاه "خشايارشاه" ايستادگي كنند اما گوژپشتي دروازه‌هاي شهر را به روي لشگر ايران باز مي‌كند.

روايت "هرودت" نيز دراين‌باره حاكيست كه اين ‪ ۳۰۰‬اسپارتي توانستند جلوي لشگر عظيم خشايارشاه به مدت سه روز مقاومت كنند اما در نهايت شكست خوردند.

يكي از نكاتي كه در فيلم ‪ ۳۰۰‬تحريف شده و به تاريخي كه سازندگان اثر نيز مدعي اقتباس از آن هستند نيز بي‌اعتنايي كرده كه در نمايش روايت جلوه مي‌كند.

تاريخ و تمدن بشري خود گواه فرهنگ غني و سنت متعالي ايرانيان و وجود دموكراسي در نخستين لايه‌هاي حكومتي ايران زمين است به نحوي كه شاكله منشور ملل متحد را مي‌توان برگرفته از دموكراسي نهادينه شده در عصر ايران باستان دانست.

سازندگان فيلم ‪ ۳۰۰‬با چشم‌پوشي ناشيانه از تاريخ و جعل واقعيت‌ها، روايتي مخدوش از جنگ اسپارتي‌ها و سپاه ايران براي مخاطب آگاه و هوشمند امروز جهان ارايه داده است.

توليد و نمايش فيلم مخدوش و جعلي "‪ "۳۰۰‬خود گواه ترس و استيصال استكبار جهاني در مواجهه با خيزش هويتي در جهان اسلام و ايجاد جهاد علمي در عرصه‌هاي مختلف درايران اسلامي است.

فيلم ‪ ۳۰۰‬را در واقع مي‌توان مواجهه امروز ما با دنياي پرفريب غرب كه همه چيز را در هضم فرهنگ مهاجم خود مي‌يابد، دانست و امروز سينما به عنوان رسانه‌اي تاثيرگذار در نوك پيكان هجمه زياده خواهان جهان قرار گرفته است.

اگر ديروز هاليوود "اسكندر" اوليور استون را محملي براي جعل تاريخ شرق و ناديده گرفتن پيشروي علمي ، تمدني و فرهنگي ايران زمين در آن دوران براي ارايه انتخاب كرد، امروز در آستانه‌ي آتش افروزي جديد، جعل هويتي و تاريخي مردمي پرپيشينه را كه از تاريخ‌سازي براي تثبيت خود مبرا هستند و نشانه گرفته است.

ايرانيان در فيلم ‪ ۳۰۰‬كساني هستند كه جز كشتن نمي‌دانند و از نظر فكري، ضعيف و صرفا از لحاظ فيزيكي تنومند هستند و در مقابل يونانيان كه نماينده دنياي غرب هستند، به نحو ديگري تصويرگري شدند.

هاليوود دراين فيلم، ايراني‌ها را به صورت انسانهايي وحشي، سياه‌پوست، جلاد گونه، با چشماني خون آلود و پوششي مانند تروريست‌هاي امروزي به تصوير كشيده است!
با اين تفاسير، اين پرسش مطرح است كه ايرانيان كه خود در همه اعصار به تاريخ جهان خدمت كردند، چرا بايد اينگونه در آثار سينمايي سخيف غرب تحقير شوند؟ و تصاويري موهن از آنان روي پرده سينماهاي جهان ارايه شود؟.

كشوري كه خود به نوعي تاريخ و تمدن جهان درآن نگاشته شده از سوي كشوري كه تنها افتخارش به ‪ ۴۰۰‬سال تاريخ ساختگي و مردمش مخلوطي از مهاجران و نژادهاي مختلف از سراسر دنياست ، مورد هجمه فرهنگي قرار مي‌گيرد!.

جريان رسانه‌اي غرب در طول نزديك به سه دهه از پيروزي انقلاب اسلامي و خيزش هويتي دنياي اسلام به دنبال ارايه تصويري منفي از ايرانيان به عنوان طراحان اين بيداري در منطقه و جهان هستند.

اكران ابتدايي فيلم ‪ ۳۰۰‬كه از هفته آتي در آمريكاي شمالي آغاز مي‌شود با واكنش شديد ايرانيان در كشورهاي مختلف دنيا روبه‌رو شده است.

سياستمداران و نظريه‌پردازان غربي براي منحرف كردن افكار جهاني از تروريست دولتي و تجاوز به كشورهاي ديگر، هر از گاهي مباحثي ساختگي را در پوشش فرهنگ و با بسته‌بندي هاليوود ارايه مي‌كنند.

فرهنگ غني ايراني - اسلامي و تمدن كهن اين سرزمين شناسنامه‌اي است كه هيچ گاه مخدوش نمي‌شود هرچند كه بايد منتظر آثار بعدي عوامل "ناتو فرهنگي" و هاليوود باشيم.

منبع :ایرنا

فرسایش توده ای

حرکت های توده ای :

به گسیختگی مواد تشکیل دهنده دامنه های پر شیب بر اثر عوامل آبگیری

و کاهش نیروی اصطکاک و افزایش نیروی ثقل حرکت های توده ای اطلاق

میگردد .

عوامل موثر در حرکات توده ای به نظر دونالد:

۱: نوع سازند (اصلیترین عامل). سازند هایی مانند مارن شیل و یا تناوبی

 از این دو  مستعد حرکات توده ای میباشند.هر چه رس های غیر اشباع

 مانند مونت موریلونیت و  ایلیت زیادتر باشد سازند حساستر به حرکات

توده ای میباشد.همچنین هر چه نمک های  کلرور سدیم زیادتر  باشد سازند

 حساس تر به فرسایش است.

۲: میزان رطوبت:در اقلیم های مرطوب و نیمه مرطوب و دامنه های رو به

 شمال و بارش  های برفی متوالی همچنین دوره های خشکسالی و رطوبت

میتواند در تشدید حرکات توده ای  نقش  داشته باشد.

۳: وضعیت تکتونیک (توپوگرافی ): شیب دامنه (شیب های بالای ۳۰

 در صد) و شیب و جهت  لایه ها گسل و شکست ها میتواند در تشکیل و

 تشدید حرکات توده ای نقش داشته  باشد.

۴: نوع استفاده از زمین

انواع حرکات توده ای : تقسیم بندی های متعددی وجود دارد. مهمترین

آنها تقسیم بندی  شارپ ,دونالد و طبقه بندی ایرانی (!!!!!) میباشد.

طبقه بندی شارپ: شارپ حرکات توده ای را به دو دسته تقسیم کرد:

۱):جریان ها : در محیط مرطوب : مانند رانش زمین (Earth flow) سولیفلوکسیون.

   روانه گل (Mud flow) . زمین لیزه (Slumping) . در این دسته از حرکات

تود ه ای سرعت   از  بالا به پایین کم میشود. و عامل اصلی آن کاهش اصطکاک داخلی است.

۲):لغزش ها و ریزش ها :در محیط خشک .شامل ریزش (Falling).خزش

(Creeping).

لغزش(Landslide) .ژلیفراکسیون(Gelifraction). در این دسته سر عت حرکت

مواد از بالا به پایین یکسان میباشد.

ویژگی های لغزش ها :

1):معمولا در توده های خاک و یا سنگی مقاوم رویی که دارای زیر بستر

سست (مارنی) باشند اتفاق میافتند.

۲):خط گسستگی (Timberline) به صورت خط طولی میباشد.

۳):محدوده آن رو ی دامنه وسیع است.

۴): بخشی از دامنه به صورت پله ای پایین میاید.

۵)به دیواره ایجاد شده اسکارپ(Scarp) میگویند.

۶): معمولا در اثر گسل یا بریدگی پای دامنه در اثر جاده سازی و یا عبور

 رودخانه و آبراهه از پای دامنه و شسته شدن پای دیواره تشدید میگردد.

۷): شاخص روانی در لایه زیرین بیش از سایر نقاط است.

منبع :جزوه ژئومورفولوژی دکتر اختصاصی( دانشگاه یزد)

---

                               زمین لغزش های ثانویه

زمین لغزش های بزرگ (مرکب) معمولا شامل زمین لغزش های کوچکتری

هستند که به آنها  زمین لغزش های ثانویه گفته میشود. این زمین لغزش ها از

 چندین جهت با زمین لغزش های  مرکب متفاوتند:

• حجم کمتری دارند .
• از طریق نفوذ آب به لایه های زیرین به به سرعت اشباع میگردند.
• به نیروی کمتری برای آغاز حرکت نیاز دارند.
• بیشتر از زمین لغزش های بزرگ اتفاق میافتند (فراوانی حرکت بیشتری

    دارند).

• نیروی عامل حرکت در این نوع زمین لغزش ها میتواند مستقل از زمین
• لغزش اصلی و دیگر زمین لغزش های ثانویه اطراف آن باشد.

 منابع آب تحت کنترل بشر مانند سیستم های آبیاری و فاضلاب به میزان

زیادی  بر اشباع شدن لایه زیرین زمین لغزش های ثانویه تاثیر میگذارد.شکل

 و جهت زمین لغزش های ثانویه معمولا توسط وضعیت آب زیرزمینی ـ مکان مورد

نظر ـمورفولوژی سطحی ـ خصوصیات مواد تشکیل دهنده سنگ بستر و وجود

 ـ تراکم و جهت درز های ساختمانی در زمین لغزش اصلی  تعیین میگردد.

افزایش درجه شیب در زمین لغزش های اصلی اغلب منجر به توسعه

 زمین  لغزش های ثانویه و جریانات واریزه ای سطحی میگردد.حرکت و

 جابه جایی زمین لغزش اصلی ممکن است منجر به گسترش سطح شکست

گردد که این امر باعث تشکیل زمین لغزشهای ثانویه بیشتری میشود.به طور

 کلی خطرات زمین لغزش های ثانویه بیش از زمین لغزش اصلی میباشد.

وجود آب زیرزمینی باعث گسترش درز ها و انحلال سیمان ـ فرسایش مکانیکی

(از طریق فرسایش لانه ای ) میگردد.که تمامی این عوامل منجر به رشد سریع

 سطوح شکست در طول جابه جایی زمین لغزش های اولیه و ثانویه میگردد.

به هنگام آنالیز هیدرولوژیکی این زمین لغزش ها نباید آناه را به عنوان یک واحد

یکنواخت و همگن به حساب آورد.زیرا این نوع زمین لغزش ها دارای خصوصیات

 متفاوت هیدرولوژیکی میباشند.

منبع:            Landslides_landslide mitigation  

              Reviews in engineering geology 1992                      

نقل از وبلاگ آبخیزداری

حفاظت خاک

حفاظت آب Water Conversion ( حفاظت آب )

 

کاهش تبخیر از سطوح آزاد آب، یکی از عملیات مهم حفاظتی به شمار می‌رود. در ارتباط با این موضوع، دو راه کلی به کار گرفته می‌شود: یکی کاهش سطح آزاد آب و دیگری حفاظت سطوح آزاد آب. کاهش سطح آزاد آب با کم کردن نسبت مساحت به حجم مخازن انجام می‌شود. ذخیره آب در مخازن طبیعی زیرزمینی نیز به جای مخازن سطحی تلفات تبخیر را کاهش می‌دهد.

به جزء موارد استثنایی؛ حفاظت سطوح آزاد آب برای کاهش تبخیر مقرون به صرفه نبوده است. روشهای تحت آزمایش شامل غشاهای تک مولکولی، و غشاها و ذرات شناور است. هر کدام از این روشها برای تقلیل سطح آزاد آب در مجاورت هوا طرح شده است. غشاهای تک مولکولی از الکهای چرب از قبیل هگزا دکانول ساخته شده‌اند. لایه را باید دایما به سطح اضافه نمود تا بدین وسیله اثر باد و ضایعات بیولوژیکی خنثی گردد. ورقه‌های شناور لاستیکهای بوتیل برای مخازن کوچک عملی‌تر است. ذرات شناور یا بلوکهای موادی از قبیل پرلیت، کفهای مومی شکل یا جسم سبک وزن، سطح آزاد آب را کاهش می‌دهند. تا جایی که محلی برای دسترسی حیوانات به آب می‌گذارد. ثابت شده است که روشهای مختلف فوق همه در مورد کاهش تبخیر در مخازن کوچک موثر می‌باشند.

 

تغذیه مصنوعی

مخازن زیرزمینی با آبی که از سطح به آنها نفوذ می‌کند تامین می‌گردد. در شرایط طبیعی فقط جزء کوچکی از آب باران به آب زیرزمینی می‌رسد. از آنجایی که مخازن زیرزمینی، مخازنی بدون تبخیر می‌باشند و از آنجا که جریان آبهای سطحی اغلب هدر می‌رود، حفاظت آب از طریق افزایش تغذیه مخازن زیرزمینی، توسط جریانهای سطحی یک عمل منطقی است.

روشهای معمولی تغذیه مصنوعی عبارتند از: حوضچه، شیار یا نهر، غرقاب، گودال یا چاههای تزریقی.

در روش حوضچه‌ای پخش آب به وسیله یک سری برکه‌های کوچک است که با دیواره یا پشته‌های کوچک ساخته شده صورت می‌گرد. پشته‌ها اغلب از خطوط تراز پیروی کرده و به نحوی تنظیم شده‌اند که آب از یک حوضچه به حوضچه دیگر جریان می‌يابد.

در روش شیاری یا نهری جریان آب در امتداد یک سری نهرهای موازی خواهد بود که نزدیک به هم قرار گرفته‌اند.

در روش غرقاب روی سطح زمین را لایه کوچکی از آب فرا  می‌گیرد. گودال و محور و چاههای تزریقی به عنوان روشهای تغذیه اساسا در مناطق شهری و مراکز صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. صرف نظر از نوع روش، باید آبی که به زمین تغذیه می‌شود عاری از مواد رسوبی باشد. استفاده از ترکیبی از روشهای متعدد فوق برای هدفهای تغذیه معقولتر است.

در حوضچه‌های تغذیه مصنوعی اغلب نیاز به آن است که گهگاهی لایه‌های رسوبات جمع‌شده را خارج نموده و به جای آن شن ریخته شود. مواد بهساز خاک از قبیل بقایای مواد آلی، علوفه یا مواد شیمیایی، در افزایش میزان نفوذپذیری موثرند. در برخی موارد قبل از آن که بتوان آب را وارد زمین کرد، لازم است برای جلوگیری از انسداد منافذ خاک مواد معلق آن را در حوضچه‌های رسوب ته‌نشین کرد و یا آنکه از داروهای شیمیایی ضد انعقاد یا روشهای کنترل بیولوژیکی استفاده نمود.

 

کنترل نشت آب

تلفات انتقال آب از کانالها و نهرها را می‌توان به مقدار زیادی به وسیله کاهش یا برطرف کردن نشت آب تقلیل داد. اغلب در کانالهای آبیاری و نهرها، روکشی بتنی قرار می‌دهند. آسفالت، فایبرگلاس، بتن مسلح و روکشهای پلاستیکی نیز در کانالها و مخازن مورد استفاده دارند. برای کاهش تراوش آب در کانالها، مخازن و نهرها؛ مواد شیمیایی ویژه دیگری نیز با موفقیت به کار برده می‌شوند. گروهی از این مواد شیمیایی باعث تورم ذرات خاک و چرب شدن آنها شده و بدین ترتیب ظرفیت نفوذپذیری را کاهش می‌دهند. گاهی اوقات مقداری خاک رس ریز به سطح خاک افزوده می‌شود. این رسها متورم شده و منافذ خاک را مسدود می‌کند و در نتیجه میزان نفوذپذیری کاهش می‌یابد.

 

کنترل گیاهان آبدوست (فریتوفایت)

واژه فریتوفایت به گیاهانی اطلاق می‌شود که آب مورد نیاز خود را از ناحیه اشباع یا منطقه موییه‌ای بالای آن به دست می‌آورند. از این گونه گیاهان می‌توان گز، کانان وود، بید و لهور را نام برد. گیاهان فریتوفایت بالغ بر 80 گونه می‌شوند. رشد فریتوفایتها اکثرا در امتداد دره‌های رودخانه‌های اصلی و بزرگ متمرکز است. مصرف آب در این نوع از گیاهان با عواملی از قبیل گونه گیاه، آب وهوا، و عمق سفره آب زیرزمینی تغییر می‌یابد.

کنترل فریتوفایتها از نظر حفاظت آب بسیار دارای اهمیت است. کنترل می‌تواند به وسیله روشهای شیمیایی یا مکانیکی باشد. البته هزینه کنترل، کاربرد آن را محدود می‌کند. برای حفاظت نواحی مورد عمل باید پوشش گیاهی که مصرف آبی نسبتا کمی دارند جایگزین گردد. ایجاد کانال موثرترین راه برای استفاده از آبی است که به مصرف فریتوفایتها می‌رسد. از طریق ایجاد کانال و زه‌کش، می‌توان سطح آب زیرزمینی را در نقاط آلوده به فریتوفایت پایینتر برده و جریان بیشتری را به مخازن پایین دست انتقال داد. همراه با پایین بردن سطح سفره آب زیرزمینی، مصرف آب فریتوفایتها به مقدار زیادی کاهش می‌یابد.

 

**برگرفته از کتاب مهندسی خاک و آب، نوشته گلن شواب ـ ک. فریورت، ترجمه غلامحسین حق نیا و امین علیزاده ـ چاپ دوم انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد شماره 106.

نقل از وبلاگ http://khakparez.blogfa.com

تازيخچه وتاريخهاي مهم

"آب همانند مذهب و ايدوئولوژي ...
"آب همانند مذهب و ايدوئولوژي مي تواند ميليونها نفر انسان را به حركت در آورد" اين جمله اي است كه در يكي از جلسات اجلاس جهاني توسعه در ژوهانسبورگ تحت عنوان نشست آب و جهاني سازي در مورد بحران آب عنوان شده است.
روز مهندسي :
پنجم اسفند هر سال را به نام روز مهندسي نامگذاري نموده اند.
تاريخچه اندازه گيري باران:
اندازه گيري باران قدمتي 2000 ساله دارد. اولين اندازه گيريهاي ساده باران از 400 سال قبل از ميلاد در هندوستان آغاز شد. نخستين بارانسنجي كه در دنيا نصب شده است مربوط به سال 1400 ميلادي در كشور كره است ولي ثبت خودكار بارندگي از سال 1600در انگلستان شروع شده است.
در تاريخ...
30 مرداد 1381 قانون پيشگيري از عوارض ناشي از خشكسالي مصوب 1380 بازنگري گرديد و به تصويب رسيد.
در تاريخ...
25 مرداد 1346 وضعيت اراضي ساحلي ايران تعيين شد.
افزايش بي سابقه دما
در 13 سپتامبر 1922 در منطقه غريرياي ليبي دماي هوا به 57.8 درجه سانتيگراد رسيد.
كاهش بي سابقه دما
در 24 آگوست 1960 دماي هوا در Vostock به 88.3 درجه زير صفر رسيد. ارتفاع اين منطقه 3420 متر از سطح دريا مي باشد.
سابقه افزودن فلورايد به آب آشاميدني
24 آگوست سال 1945 ميلادي براي نخستين بار در جهان در شهرهاي نيويورك و گراندراسپرس (شهري از ايالت ميشگان) به مخازن آب آشاميدني ماده فلورايد اضافه كردند.
در تاريخ...
در 9 شهريور 1381 تفاهم نامه اي در جهت گسترش همكاري هاي علمي و فني هيدرولوژي و هواشناسي بين ايران و آفريقاي جنوبي در پرتوريا به امضاء رسيد.
بارانهاي موسمي
در 2سپتامبر1978 بارانهاي موسمي در آسياي جنوب شرقي سبب سيلابهاي شديدي گرديد و خسارات شديدي وارد كرد.
در تاريخ...
19 شهريور 1346 دولت ايران از ايالات متحده آمريكا خواست تا  در مورد جلوگيري از شور شدن منابع آب كوهستاني،  فنون شيرين كردن آبهاي شور، باروري ابرها و ... به ايران در مبارزه با كم آبي كمك كند.
در تاريخ...
2 مهر 1334 مجلس شوراي ملي برنامه هاي عملي ساخت سدهاي كوچك و سدهاي اصلاحي را تصويب كرد.
سابقه حقوق بهره برداري از فلات قاره
در 29 سپتامبر 1945 ترومن طي اعلاميه اي بهره برداري از منابع طبيعي كف و زير فلات قاره و در زير آبهاي مجاور سواحل ايالات متحده را در انحصار اين كشور تلقي نمود و آنرا تابع قوانين و مقررات جاري آمريكا قلمداد كرد. در منابع به اين تاريخ به عنوان آغاز حقوق بهره برداري كشورها از فلات قاره اشاره مي شود.
مقررات حفاظت از آبهاي زيرزميني
10 مهر 1342 مقررات حفاظت از آبهاي زيرزميني و برداشت از آبخوانه ها تصويب شد.
در تاريخ...
در 23 مهر 1300 براي تعميز سد جاجرود اعتباري اختصاص داده شد.
در تاريخ...
در 26مهر 1340 دولت ايران از دولت آلمان جهت بهره برداري از سد سفيدرود وام گرفت.
در تاريخ...
در 17 آبان 1341 شركت آبياري كوهرنگ موظف شد تا در انجام امور خود زير نظر بنگاه آبياري عمل كند.
قرارداد آب رود هيرمند
در تاريخ بيستم ارديبهشت 1318 قرارداد آب رود هيرمند بين دولت ايران و دولت پادشاهي افغانستان منعقد گرديد. به علت نابساماني سياسي در كشور افغانستان اين قرارداد وضعيت اجرائي مناسبي پيدا نكرد.
در تاريخ...
15 فروردين 1292 يك سيلاب بزرگ در تهران جاري شد و بخشهاي زيادي از مناطق ونك و فرخزاد را زير آب برد.
چند گزارش از زلزله
در سال 1292 زمين لرزه اي شديد در منطقه بوئين زهرا رخ داد و بيش از پنجاه هزار كشته برجاي گذاشت. در سال 1288 زمين لرزه شديدي در مكزيك (شهر آكايولكو) رخ داد و اين شهر را كاملاً ويران كرد. در سال 1258 (19 آپريل) تئودور رئيس جمهور وقت آمريكا در ايالات متحده آمريكا عزاي عمومي اعلام كرد. در اين روز دو شهر بزرگ ايالت كاليفرنيا (سانفرانسيسكو و ساكرامنتو) به دنبال زمين لرزه اي بي سابقه ويران شد. در 29 آپريل سال 1980 زمين لرزه اي در الجزاير 300 هزار نفر و در ايتاليا 4000 نفر را به كام مرگ كشانيد. در سال 1309 زلزله شديد در برمه روي داد و 6هزار نفر كشته شدند. در اين زمين لرزه شهر پگو با خاك يكسان شد. در 8دسامبر1988 سفر گرباچف رهبر شوروي سابق از نيويورك با اعلام خبر زمين لرزه شديد در ارمنستان لغو شد. اين زمين لرزه 25هزار كشته برجاي گذاشت. 2دسامبر 1964يكي از شديدترين زمين لرزه هاي ثبت شده جهان با بزرگي 8.4 ريشتر در لنگرگاه آلاسكا به وقوع پيوست. 27 آبان 1347 يك ايستگاه لرزه شناسي در عشق آباد زمين لرزه اي كه در قوچان رخ داده بود را ثبت نمود.
آتشفشان
در 17 مي 1980 ميلادي آتشفشان ام تي هلنس واشنگتن پس از چند انفجار مهيب فعال شد و تا شعال 120 مايلي صدمات زيادي با پخش گدازه و خاكستر آتشفشاني وارد كرد. در 2فوريه 1985 برا اثر فعاليت آتشفشاني در كلمبيا 25000 نفر مفقود شند و سطح زيادي زير گدازه آتشفشاني و خاكستر مدفون شدند.
طوفان
در 14 نرذلذ 1309طوفان وحشتناكي ژاپن را فراگرفت و پنج هزار خانه را ويران كرد.
اولين كنفرانس حقوق درياي ملل متحد
25فوريه 1985 اولين كنفرانس ملل متحد در زمينه حقوق درياها به مدت 5 روز با شركت 80 كشور در ژنو برگزار شد و چهار عهد نامه در مورد درياهاي آزاد، فلات قاره، درياي سرزميني و صيد ماهي در آن به تصويب رسيد.
پرتاب اسپات
2 اسفند 1364 ماهواره فرانسوي اسپات به فضا فرستاده شد.
طرح انتقال آب از كرج به تهران
14 بهمن 1337 طرح انتقال آب از كرج به تهران تصويب شد.
شكست سد:
در 30 ژانويه 1985 شكست سدي در ايتاليا 200 نفر كشته برجاي گذاشت.
در تاريخ...
29 ژانويه 1985 در چين سيلاب شديدي رخ داد و 500 نفر كشته برجاي گذاشت.
لايحه اصلاحات اراضي
در سال 1960ميلادي لايحه اصلاحات اراضي به تصويب دو مجلس رسيد ولي قانون مذكور بعد از دوسال (9ژانويه 1962) بطور راديكالتري مورد تجديد نظر واقع شد و سپس به جرا درآمد.
مجازات آلوده كردن آب دريا
27 دسامبر 1964 در فرانسه قانوني در مورد مجازات آلوده كردن آب دريا با مواد نفتي تصويب شد.
تشكيل كمسيون جهاني محيط زيست
در دسامبر 1983 مجمع عمومي سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه اي كمسيون جهاني محيط زيست را تشكيل داد.
در تاريخ...
9ژانويه 1988سيل خانمان براندازي در اثر بارانهاي موسمي كشور دلتائي بنگلادش را در برگرفت و 25 ميليون نفر بي خانمان شدند. اين كشور كه بر روي يك دلتا قرار گرفته، يكي از كشورهاي سيل خيز جهان است.
در سال ...
1380 كميته ملي توسعه پايدار در سازمان ملل بدنبال بحث آماده سازي ملي براي اجلاس 2002 الگوي توسعه پايدار سازمان ملل تشكيل شد.
سوابق آبخيزداري
در سال 1372 با تفكيك وظارتين جهاد سازندگي و كشاورزي سابق معاونت آبخيزداري تشكيل شد و در سا 1381 در سازمان جنگلها و مراتع اقدام گرديد و اين سازمان به نام سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور تغييرنام داد.
عضويت در كنفرانس بين اللملي سدهاي بزرگ
در اوايل ارديبهشت 1347 كشور ايران به عضويت كنفرانس بين اللملي سدهاي بزرگ در آمد. اكنون پس از طي سالها ايران جزو كشورهاي پيشرو در امر سدسازي است.
دومين راه آبي
در 25 آپريل 1959 كشورهاي كانادا و ايالات متحده راه دريائي سنت لاورنس را به طول 400 مايل بين دو كشور افتتاح كردند. بعد از كانال پاناما اين كانال بزرگترين راه آبي محسوب مي شود.
درخواست كمك
در 13 ارديبهشت 1346 قراردادي بين دولت ايران و سازمان عمران بين اللملي آمريكا به تصويب رسيد و مقرر شد كه اين سازمان اعتبار مورد نياز طرحهاي عمراني كشور را تامين كند.
در تاريخ...
4 مي 1968 توافقنامه اي بين دبير كل فائو و دبيركل يونسكو و بير كل سازمان بين المللي كار به امضا رسيد كه به موجب آن فصل جديدي در همكاري بين اين سه نهاد بين اللملي پديد آمد. اين سه ارگان به طرق مختلف با مديريت منابع آب در ارتباط هستند.
اولين كارگاه علمي آموزشي ساج در ايران
در مورخ بيست و سوم سال 13 اولين كارگاه علمي آموزشي كاربرد سنجش از دور و ساج (gis) در مهندسي عمران و آب و خاك باهمكاري مركز تحقيقات حفاظت خاك و موسسه ITCهلند در دانشكده عمران دانشگاه خواجه نصير بر گزار گرديد. 30 تير سال 1380 دوره پيشرفته سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيائي با همكاري مركز تحقيقات حفاظت خاك و آبخيزداري كشور ، دانشگاه خواجه نصير و موسسه ITC هلند گشايش يافت.
تاسيس شركت بهره برداري از اراضي زير سدها
در 29 ارديبهشت سال 1347 شركت بهره برداري از اراضي زير سدها تاسيس شد.
روز جهاني محيط زيست:
در سال 1972 ميلادي اولين كنفرانس زيست محيطي سران جهان در آلمان برگزار شد. از آن پس ششم ژوئن هرسال به نام روز جهاني محيط زيست ناميده مي شود.
بزرگترين پل معلق جهان
در سال 1303  بزرگترين پل معلق جهان بر روي رودخانه هودسن آمريكا نصب گرديد.
پيوستن  ايران به فائو(FAO)
19آذر سال 1328 ايران به فائو(FAO) پيوست.
مجوز ساخت و بهره برداري از سد لتيان
در 17 تير سال 1337مجوز ساخت و بهره برداري از سد لتيان صادر گرديد.
افتتاح سد اسوان
در سال 1381 سد اسوان افتتاح شد. درياچه اين صد نزديك به 300 كيلومتر طول دارد.
در تاريخ...
29 تير 1371 قانون دريافت حق النظاره مربوط به چاههاي برداشت آبي كه  بوسيله دولت استحصال نمي شوند تصويب گرديد.
معاهده منع آزمايشهاي اتمي در درياها
15 مرداد 1363 معاهده منع آزمايشهاي اتمي در درياها و آبهاي آزاد به امضاي اكثر كشورهاي بزرگ دنيا به استثناي چين و فرانسه رسيد.
عقد موافقت نامه رودهاي ارس و اترك
در 20 مرداد 1336 موافقت نامه اي بين دولت ايران و شوروي سابق براي بهره برداري از رودخانه هاي مرزي به امضا رسيد. اين موافقت نامه شامل استفاده مشترك از قسمتهاي مرزي رودهاي ارس و اترك براي آبياري و توليد برق بود.
خشكسالي
در سال 1289خشكسالي شديدي مغولستان و منچوري را در برگرفت. در سال 1292 خشكسالي شديدي روسيه را فرا گرفت.
آبگيري سد كارون 3
در 18 آبان 1383 سد كارون 3 آبگيري شد. اين سد با حجم مخزني معادل سه ميليارد متر مكعب به عنوان مرتفع ترين سد كشو تلقي مي شود. اغلب عمليات ساختماني اين سد توسط شركتهاي داخلي انجام شده است.
افتتاح  كانال سوئز
18نوامبر 1869 كانال سوئز افتتاح گرديد. امتياز حفر و بهره برداري اين كانال در سال 1854 به مدت 99 سال به يك شركت خصوصي فرانسوي به نام فرديناندولسپس داده شد.
روز كتاب و كتابخواني:
24 آبان هرسال به عنوان روز كتاب و كتابخواني نامگذاري شده است.
در تاريخ...
30نوامبر 1969 دو معاهده مبني بر حفاظت از آبهاي آزاد در كشورهاي ساحلي و ديگري مسئولت مدني كشورهاي صاحب پرچم در قبال آلودگي دريا تصويب شد.
اولين اجلاس جهاني آب
17 مارس 1997 اولين اجلاس جهاني آب در كشور مراكش برگزار شد. اجلاس دوم در سال 2000 در هند و سومين اجلاس يه مدت 8 روز در سال 2003 در ژاپن برگزار گرديد. منبع :ايران هيدرولوژي

عجايب از دنياي آب

عريض ترين آبشار جهان:
عريض ترين آبشار جهان خن (Khone) در لائوس است كه عرضي برابر 10.8 كيلومتر و ارتفاعي بين 15 تا 21 متر دارد. دبي آب اين آبشار 42500متر مكعب بر ثانيه است.
ره چهل ساله:
بالاترين مقادير بارش در دنيا: بيشترين مقدار بارندگي 24 ساعته در دنيا در تاريخ 7ژانويه 1966 در جزاير رئونيون با بارشي معادل 1852 ميليمتر در روز رخ داد. ركورد هفتگي و ماهانه بيشترين مقدار بارندگي در دست چراپونچي در ارتفاعات هيمالياست. در فاصله زماني 12 تا 19 مارس 1952 مقدار بارش در چراپونچي به 5003 ميليمتر گزارش گرديد. در ماه ژولاي 1861 ارتفاع بارش در چراپونچي به 9300 ميليمتر رسيد. اين ميزان بارش ماهانه تقريباً 40 برابر بارش سالانه ايران است.
وضعيت دنيا در پنجاه ميليون سال آينده:
در اين مدت اقيانوس اطلس بويژه اطلس جنوبي و همچنين اقيانوس هند به بزرگ شدن ادامه خواهد داد و در عوض از وسعت اقيانوس آرام كاسته خواهد شد. استراليا به طرف شمال شرق انحراف حاصل كرده و در مجاورت قاره آسيا قرار خواهد گرفت. قسمتي از آمريكاي شرقي از محل دره ريفتي از بقيه آن جدا شده و به طرف شمال شرق  حركت خواهد نمود. درياي مديترانه بتدريج كوچكتر شده و خليج گاسكوني بسته خواهد شد. قسمتي از كاليفرنيا كه در غرب گسل سن آندرساس قرار گرفته از قاره آمريكا جدا شده و به طرف شمال حركت خواهد كرد. در ده ميليون سال اول ديگر لس آنجلس در رديف سانفرانسيسكو قرار خواهد داشت و تا 60 ميليون سال ديگر به آلاسكا خواهد رسيد(پومرل 1973).
يخچالهاي زمين:
عرقچين يخچالي (Ice Cap) قطب جنوب 38 ميليون سال پيش (معادل عهد زمين شناسي اليگوسن( بوجود آمده است. در 3.2 ميليون سال پيش در اطلس و آرام نيز يخچالهائي ظاهر شدند، اما يخچالي شدن در عرضهاي جغرافيائي بالا را به 10 ميليون سال پيش نسبت مي دهند. امروزه فقط يك دهم كره زمين از يخ پوشيده شده است اما مطالعات نشان داده است كه كره زمين چندين دوره يخچالي را تجربه كرده است. در زمانهاي يخچالي شده كره زمين ايران در شرايط باراني بوده و خط برف 800 متر پايئن تر از حد فعلي و مقدار بارندگي 3تا4 برابر مقدار فعلي بوده است.
عميق ترين چاه جهان:
در 29 آگوست 1981 شوروي سابق عميق ترين چاه جهان به عمق 35371 فوت را حفر كرد در طي اين مراحل حفر چاه مشاهده شد كه در عمق 22000 پائي با وجود حرارت بسيار زياد نشانه هائي از زندگي گياهي و جانوري كشف گرديد.
بزرگترين درياچه دنيا:
ب درياي خزر بزرگترين درياچه دنياست كه به دليل بزرگي آن به نام دريا شناخته مي شود وگرنه به آبهاي آزاد راه ندارد. اين درياچه يك گودي بزرگ در مشخصات جغرافيائي 36  تا 48 درجه شمالي به طول 1200 كيلومتر و بين 48 تا 50 درجه شرقي به عرض بيش از 326 كيلومتر گسترش دارد و حجم اين درياچه حدود 400 هزار كيلومتر مكعب است. مساحت حوزه آبخيز (آبريز) درياي خزر 36 ميليون كيلومتر مربع است كه بيشترين بخش آن را مناطق جنگلي و جلگه اي زيرحوزه ولگا و اورال در بر مي گيرد و كمترين بخش آن جنگلهاي كوهستاني و صحاري قفقاز است. دبي آب ولگا 80 تا 85 درصد كل آب سطحي خزر را تشكيل مي دهد.
بزرگترين غار جهان
بزرگترين غار جهان، غار ساراواك مي باشد كه در لوبانگ Gunung Mula Saravak نازيب باگوس در پارك ملي گانونگ موساژاواك قرار دارد. اين غار در سال 1980 كشف شد و طول آن 700 متر و عرض آن 300 متر است. ارتفاع هيچ نقطه اي از اين غار كمتر از 70 متر نيست.
بزرگترين كوه يخ (Iceberg):
بزرگترين كوه يخ يكپارچه كه در قطب جنوب واقع است بيش از 31000 كيلومتر مربع است. طول آن 335 كيلومتر و عرض آن 57 كيلومتر مي باشد. بدين ترتيب اندازه آن از كشور بلژيك بزرگتر است.
موتور چرخه هيدرولوژي
موتور چرخه هيدرولوژي نيز هسته اي است. انرژي مورد نياز چرخه هيدرولوژي از تششع خورشيدي تامين مي شود كه از واكنش هاي هسته اي داخل خورشيد پديد مي آيد.
آيا مي دانيد ...
بر اساس مطالعات در شرايط يكسان دماي هواي داخل شهرها 0.5 تا 0.8 درجه گرمتر از حومه شهرهاست.
ارتفاع اپتيمم
بررسي ها نشان داده است كه بارندگي با افزايش ارتفاع تا يك ارتفاع مشخص افزايش مي يابد و پس از آن كاهش مي يابد.  اين ارتفاع را ارتفاع اپتيمم مي نامند و در حدود 3000 تا 4000 متري از سطح درياست.
آيا مي دانيد ...
ارتفاع تبخير در ايران برابر 2 متر است در حالي كه ارتفاع متوسط بارندگي در ايران 24 سانتي متر گزارش شده است.
چشمه هاي سيفوني:
بعضي چشمه ها بصورت ساعتي عمل مي كنند اين نوع چشمه ها در مدت زماني آبدهي نسبتا زيادي دارند و پس از مدتي آب چشمه كم شده و يا قطع مي گردد. اين چرخه متناوباً تكرار مي گردد. اين چشمه ها كه اغلب در مناطق كارستي وجود دارند داراي مخزني هستند كه ابتدا تا ارتفاع مشخصي پر مي شود و سپس تخليه شروع ميشود . اين سيكل ادامه پيدا مي كند. نمونه اي از چشمه ها در شهر هفشجان از توابع شهركرد بنام چشمه وقت ساعت وجود دارد.
آيا مي دانيد ...
در برخي مناطق بياباني كه هيچ گونه بارندگي در مدت چند سال انجام نمي شود گياهاني هستند كه با استفاده از شبنم به حيات خود ادامه مي دهند.
چشمه هاي تحت فشار:
گاهي تشكيلات آبخوانه ها تحت فشار است و آب چشمه ها بصورت چند لوله با فشار فوران مي كند. چشمه غربال بيز در شيركوه يزد كه در آهكهاي كرتاسه ايجاد شده است نمونه اي از اين چشمه هاست. گاهي خروجي چشمه روي آبرفت است و آب از لابه لاي ابرفتها فوران مي كند مانند چشمه آتشكده در فيروز آباد فارس.
آيا مي دانيد ...
يك درصد از حجم جو را بخار آب تشكيل مي دهد و اين حجم در لايه هاي پائين متمركز است. دليل آن اقيانوسها و سرد بودن لايه هاي بالائي جو است.
بزرگترين مجمع الجزاير:
بزرگترين مجمع الجزاير جهان كه به شكل هلال است و بيش از 1300 جزيره را تشكيل داده جمعاً  به طول 5600 كيلومتر مربع است و كشور اندونزي را تشكيل مي دهد.
كم عرض ترين تنگه:
كم عرض ترين  تنگه قابل كشتيراني بين جزيره آگين ازاوبوآ و سرزمين اصلي يونان واقع شده است. دهنه اين تنگه در محل خلكيس(  Khalkis )حدود 40 متر است.
وسيع ترين تنگه:
وسيع ترين تنگه به نام دويس( Devis )بين   جزيره گرين لند و جزيره بافين كانادا با پهناي 338 كيلومتر واقع شده است.
داستان آب در روي زمين:
حجم آبهاي كره زمين 1360000000 كيلومتر مربع برآورد شده كه اگر روي كره زمين بصورت مساوي توزيع شود ارتفاعي معادل 217 كيلومتر را تشكيل ميدهد ولي 97 درصد اين آبها در اقيانوسهاست. و دو درصد نيز به صورت يخهاي قطبي است. از يك درصد باقيمانده نيز بخش زيادي خارج از دسترس انسان است. از آنچه باقي مي ماند نيز فقط 0.1 درصد قابل استفاده است.
بلند ترين كوه نمك:
بلند ترين كوه نمك: در امتداد سواحل شمالي خليج مكزيك به طول 1160 كيلومتر 330 كوه نمك زير زميني قرار دارد كه بعضي از آنها 18300 متر از بستر باريكي بصورت گنبد بالا مي آيند. منبع :ايران هيدرولوژي

نكته ها

اگر بشود چه مي شود:
دوره بازگشت سيل طرحهاي بزرگ را 10000 سال در نظر ميگيرند، اما مطالعات انجام شده روي 1620 سد بزرگ نشان داده كه 308 سد از اين سدها  مشكل جدي دارند. 82 درصد اين مشكلات به سرريز سدها برمي گردد.
نوسانات آب درياي خزر:
خزر بزرگترين درياچه جهان نوسانات زيادي را تجربه كرده است. بعد از سال 1929 كاهش سطح آب دريا سريع بوده ولي بعد از سال 1978 سطح آب دريا به سرعت بالا رفت. بين سالهاي 1929 تا 1977 سطح آب حدود 1.2 متر بالا رفت و اول ژانويه 1994 در سطح منفي 26.95 متر قرار گرفت.  مطالعات نشان داده كه نوسانات سيكلي سطح درياي خزر با مدت زمان 450 تا 500 سال در نتيجه سيكلهاي آب و هوائي مشابه ايجاد شده اند. آخرين سيكل كه در اواسط قرن هفدهم شروع شده بود در اوايل قرن نوزدهم به حداكثر خود رسيد و در حال حاضر در حال از بين رفتن است. بنابراين بالا رفتن سطح آب درياي خزر كه از سال 1978 يا 1357 شمسي شروع شده ادامه نخواهد داشت و بزودي كاهش خواهد يافت. پائين رفتن آب دريا تا پايان قرن آينده ادامه خواهد داشت. اين پيش بيني در برگيرنده فعاليتهاي انساني نيست و براساس تغييرات طبيعي گذشته بنا گذاشته شده است(حامدو، 1997).
يك نكته ...
تغييرات در اعماق خاك با عمق تصاعد هندسي دارد. بطوريكه در عمق 12سانتي متري دامنه تغييرات درجه حرارت نصف و در عمق 24 سانتيمتري يك چهارم دماي سطح خاك است.
يك نكته ...
درب ايستگاههاي هواشناسي در نيمكره شمالي روبه شمال نصب مي شود تاهنگام قرائت تششع مستقيم وارد پناهگاه نشود.
يك نكته ...
حداقل فشار هوا در ساعت 14 و 16 و حداكثر فشار هوا در ساعات 10 و 22 رخ مي دهد.
يك نكته ...
به ازاي هر يك درصد افزايش نمك محلول در آب يك درصد از شدت تبخير كاسته مي شود.
يك نكته ...
با اضافه شدن ارتفاع بطور تساعد حسابي، فشار هوا بصورت تصاعد هندسي كاهش مي يابد.
يك نكته ...
واحد اندازه گيري سرعت باد در هواشناسي گره يا نات (knot) است كه معادل نيم متر بر ثانيه است.
يك نكته ...
شبنم در مواقعي كه اختلاف دما زيادتر باشد احتمال تشكيل بيشتري خواهد داشت. بنا براين در شبهائي كه روز قبل آن آسمان صاف است احتمال تشكيل بيشتري خواهد داشت.
ميانگين گيري اشتباه:
در مورد آناليز داده هاي سرعت باد بايد ميانگين گيري بطور برداري صورت گيرد و ساير روشهاي ميانگين گيري متداول براي اين داده ها مناسب نيست.
يك نكته ...
ميزان تبخير از سطح برف حدود يك پنجم تبخير از سطح درياهاي آزاد است.
يك نكته ...
چرا كارست را با نام ناهمواريهاي آهكي مي شناسند: در سنگهائي چون نمك، ژيپس و انديدريت نيز عمل انحلال اشكالي به شكل كارست ايجاد مي كند اما به دليل عدم گسترش اين سنگها در طبيعت ناهمواريهاي آهكي ناشي از عمل انحلال را با نام كارست مي شناسند.
يك نكته ...
تا ارتفاع 70 كيلومتري زمين تركيب گاز يكنواخت و متشكل از اكسيژن و نيتروژن مي باشد.
يك نكته ...
پائين ترين دما اغلب در اوايل طلوع خورشيد اتفاق مي افتد و بالاترين دما در حدود ساعت 14 محلي.
يك نكته ...
در تابستان خشكي از دريا گرمتر و در زمستان سردتر است.
وارونگي هوا چيست؟
هوا در اثر گرم شدن صعود مي كند و به دليل انبساط دماي آن كاهش پيدا مي يابد. چنانچه با افزايش ارتفاع دما زياد شود به اين پديده وارونگي مي گويند. برخي از دلايل آن عبارتند از: سرد شدن ناگهاني هواي سطح زمين، عبور يك لايه هواي گرم از روي زمين سرد، سقوط توده هاي هوائي، تلاطم
يك نكته ...
رابطه باد با ارتفاع يك رابطه نمائي با توان 0.15 مي باشد.
تفاوت PMP و حداكثر آب قابل بارش
تفاوت حداكثر بارندگي محتمل يا PMP و حداكثر آب قابل بارش اين است كه PMP حالت استاتيك دارد ولي حداكثر آب قابل بارش حالت ديناميك.
ميزان تبخير درانواع خاك
ميزان تبخير از يك خاك اشباع با شن نرم برابر تبخير از سطح آزاد آب، در مارن 90 درصد و در رس 75 تا 85 درصد تبخير از سطح آزاد آب مي باشد. در شرايط يكسان ميزان تبخير در خاكهاي غير اشباع با بافت سنگين بيشتر است.
شور شدن خاك در اثر بارندگي:
در غرب استراليا به دليل آنكه هسته هاي تراكم تشكيل دهنده ذرات باران را نمك تشكيل مي دهد بارندگي باعث شور شدن اراضي مي گردد.
يك نكته ...
حداقل رطوبت نسبي روزانه بين ساعت 13-15 بعداالظهر  و حداكثر آن حدود ساعت 6 صبح به وقت محلي رخ مي دهد.
اهميت زمان تاخير:
از نظر فيزيكي زمان تاخير عبارتست از نصف زمان حركت آب در تمامي سطح حوزه آبخيز به سمت خروجي آن در يك رگبار معين.زمان تاخير مهمترين عامل فيزيكي موثر بر هيدروگراف حاصل از يك بارش معين است.
انتقال آب حوزه به حوزه:
يكي از  راهكارهاي حل مشكلات منابع آب انتقال آب حوزه به حوزه است. در سال 1301 با احداث نخستين تونل كوهرنگ در استان چهارمحال و بختياري آب قسمتي از سرشاخه هاي كارون به زاينده رود منتقل شد.
يك نكته ...
گرماي ويژه آب دو برابر گرماي ويژه خاك است.
بازي سد(Dam Game):
در سدهاي بزرگ فشار آب باعث جابجائي كمي در سد مي شود كه به آن بازي سد مي گويند. منبع :ايران هيدرولوژي