سنجش از دور
سنجش از راه دور تكنولوژي كسب اطلاعات و تصويربرداري از زمين با استفاده از تجهيزات هوانوردي مثل هواپيما ، بالن يا تجهيزات فضايي مثل ماهواره است .
به عبارتي ديگر سنجش از راه دور عبارتست از علم و هنر كسب اطلاعات فيزيكي و شيميايي از پديده هاي زميني و جوي از طريق ويژگي هاي امواج الكترومغناطيسي بازتابي يا منتشر شده از آن ها و بدون تماس مستقيم با پديده هاي مذكور مي باشد
• اولين ماهواره چه زماني به فضا پرتاب شد؟
اولين ماهواره پرتابي به فضا اسپوتينك بودكه توسط آمريكا،در 4اكتبر1957به فضا پرتاب شد به و از آن تاريخ تا كنون بيش از 18000شي پرنده در اطراف زمين به گردش در آمده است .
• اولين ماهواره منابع زميني چه نام داشت و در چه زماني به فضا پرتاب شد؟
اولين ماهواره منابع زمينيlandsat1بود كه در سال 1973 پرتاب شد و از هر نقطه زمين هر 18 روز يكبار تصويربرداري مي كرد . آمريكا با پرتاب landsat1 توانست در آن سال ميزان سطح كشت گندم و توليد آن را در دنيا به دست آورد و از راه فروش و توليد گندم به نقاط مورد نياز تمام هزينه هاي landsatرا تأمين كندlandsatداراي سنجنده جاروبگر چند طيفي MSS_multi spectral scannerبود و در 4 باند الكترومغناطيسي در نواحي مرئي و مادون قرمز تصويربرداري مي كرد . كه اين امر يك تحول و موفقيت بزرگ براي كارشناسان زمين شناسي و معدن به شمار مي رفت
• در مورد ماهواره ايراني زهره چه مي دانيد؟
ماهواره زهره يک ماهواره غير نظامی و مخابراتی است که قرار داد ساخت و پرتاب آن در بهمن ماه سال 1383 به مبلغ 132 ميليون دلار بين ايران و روسيه منعقد گرديد.
مدت قرارداد سی ماه پيش بينی شده و قرار است ماهواره از پايگاه فضايی قزاقستان پرتاب و در يکی ازنقاط مداری متعلق به ايران قرار گيرد.
طراحی و ساخت ماهواره توسط روسيه و با همکاری کشورهای آلمان و فرانسه صورت خواهد گرفت. ساخت بيس ماهواره و مونتاژ قطعات آن بعهده روسيه می باشد.
عمر اين ماهواره 15 سال و محل استقرار آن در ارتفاع 36000 کيلومتری از زمين خواهد بود. اين ماهواره قابليت ارائه خدمات در زمينه ارتباطات تلفن، ارتباطات داده ها (ديتا)، نمابر و پخش برنامه هاي راديو و تلويزيوني در تمام نقاط ايران را دارد وداراي 12 ترانسپوندر(8 ترانسپوندر 36 مگاهرتزی و 4 ترانسپوندر 72 مگاهرتزی) می باشد که قابليت پخش سيگنالهای آنالوگ و ديجيتالی تلفن، تصوير تلويزيونی، اطلاعات ماهواره و هر اطلاعات ديگری را دارد. ماهواره زهره داراي پنج بخش غير قابل تفكيك مي باشد.
▪ ماهواره
▪ ايستگاه تست براي رديابي ماهواره
▪ ايستگاه کنترل براي تله متری و رديابي ماهواره
▪ ايستگاه تست در مدار برای آزمايش سيستم ها و پارامترهاي مخابراتي ماهواره
▪ شبيه ساز ماهواره اي براي مدل سازي مركز كنترل ماهواره و آموزش
▪ ايستگاه بهره برداری و ايستگاه جايگزين
• كاربردهاي سنجش از دور در مطالعات زمين شناسي را توضيح دهيد؟
با استفاده از داده هاي ماهواره اي مي توان مرزهاي بسياري از سازندهاي زمين شناسي را از يكديگر تفكيك كرد، گسله ها را مورد مطالعه قرار داد ونقشه هاي گوناگون زمين شناسي تهيه كرد. از جمله نقشه هاي زمين شناسي گوناگون كه با استفاده از داده هاي ماهواره اي مي توان تهيه كرد، نقشه گسله ها و شكستگي ها، نقشه سازندهاي سنگي مختلف، نقشه خاكشناسي و نقشه پتانسيل ذخاير تبخيري سطحي را ميتوان نام برد. افزون براين با توجه به گستره بسيار وسيع زير پوشش هر تصوير ماهواره اي، چنين تصاويري براي مطالعات كلان منطقه اي براي زمين شناسان بسيار مفيد است.
• نرم افزارهاي متداول دورسنجي چه نرم افزارهايي هستند؟
1 )ERDAS_Imaging
2 )ER_Mapper
3 )PCI_Geomatica
4 )ENVI
5)SOCE_SET
• انواع داده هاي معمول مورد استفاده در مطالعات زمين شناسي چه داده هايي هستند؟
-
ـ اكونوسIKONOS
-
ـ اسپاتSPOT
-
ـ لندستLANSAT
-
ـ آي آر اسIRS
-
_ان وي ستENVISAT
-
ـ رادارست RADARSAT
-
كوئيك برد_QUICKBIRD
-
ASTER_استر
• داده هاي رادار چه مزايايي دارند؟
چون از پوشش گياهي عبور ميكند براي مناطق داراي پوشش گياهي وسيع مثل اروپا ونواحي مشابه بسيار مناسب است به دليل بلند بودن طول موج، امواج آن چند متر در زمين نفوذ ميكند بنابر اين براي تشخيص منابع معدني سطحي مناسب است محدوديت شب وروز ندارند (كاربردهاي نظامي)
SRTMاختصار كلمات زير:
Shuttle Radar Topography Mission
به معناي : ماموريت شاتل رادار براي تهيه نقشه هاي توپوگرافي ميباشدSRTM ، يك پروژه مشترك بين NASA وNIMA است. هدف در نظر گرفته شده براي اين پروژه ، توليد داده هاي توپوگرافي رقومي براي %80 سطح زمين بوده است
داده هاي SRTM چند مزيت مهم دارند . اول آنكه اين گونه داده هاي DEM در مناطق وسيع كه از يك منبع به دست آمده باشند ( مثلSRTM)، بسيارمورد نياز هستند ؛ زيرا پايدار بوده و در مناطق بزرگ قابل استفاده هستند ، در حالي كه ديگر DEM هاي با قدرت تفكيك بالا از منابع متغيري مثل زوج تصاوير ماهواره اي به دست مي آيند. همچنين از آنجا كه اشعه رادار از ابر عبور ميكند، سنجنده هاي راداري محدوديتي از نظر پوشش ابر ندارند
• روش اينفرامتري در سنجش از راه دور چيست؟
SRTM براي تهيه داده هاي سه بعدي از روشي براي تداخل سنجي راداري استفاده ميكند. در اين روش دو تصوير راداري ازدو نقطه با اختلاف مكاني كم گرفته ميشوند . از اختلاف ميان اين تصاوير ، ارتفاع نقاط زمين يا تغييرات آن قابل محاسبه است. تداخل سنجي ، مطالعه الگوهاي تداخلي است كه از تركيب دو مجموعه سيگنال راداري حاصل ميشوند . اگر تا كنون يك گودال اب با لايه نازكي از روغن روي ان ديده باشيد ، احتمالا نوارهاي رنگي روي سطح آن را ملاحظه نموده ايد. اين نوارهاي رنگي به وسيله شعاعهاي نور منعكس شده از سطح صاف روغن و آب زير آن كه الگوهاي تداخلي را ايجاد كرده اند ، به وجود ميايند. براي اخذ دو تصوير راداري از دو منظر متفاوت ، سيستم SRTM ، شامل يك آنتن رادار در داخل دستگاه و يك آنتن رادار ثانويه نصب شده در انتهاي يك دكل به طول 60 متر (195فوت) در خارج دستگاه است
SRTM از روش تداخل سنجي با باز ثابت استفاده ميكند . يعني دو مجموعه داده راداري در يك زمان اخذ ميشوندو آنتنهايي كه اين داده ها را جمع آوري ميكنند درفاصله ثابتي از هم قرار گرفته اند .
نویسنده وبلاگ وحید کاظمی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری می باشد.این وبلاگ در زمینه های مهندسی منابع طبیعی- کشاورزی-سنجش از دور و سایرعلوم مرتبط مطلب خواهد نوشت .لذا از بازدیدکنندگان گرامی دعوت می شود جهت غنی تر شدن این وبلاگ با نظرات ارزنده خودما را همراهی نمایند.گرفتن مطلب از این وبلاگ باذکر منبع مجاز است. با تشکر